Reklama

W cieniu magnackiej nekropolii - sieniawska fara

Niedziela przemyska 44/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W części starej wsi Dybków, dziś dzielnicy miasta, ulokowano fortecę, której nazwa pochodziła od możnego rodu Sieniawskich. Kościelna historia tych ziem sięga odległej daty 1571 r., kiedy to ówczesny właściciel Dybkowa - wojewoda sandomierski Jan Kostka ufundował drewniany kościół. Świątynia spalona została podczas najazdu Tatarów w 1624 r. Dzięki staraniom córki Stanisława Kostki, Katarzyny zamężnej z Adamem Hieronimem Sieniawskim podczaszym koronnym, kościół został odbudowany. Świątynia nosiła wezwanie św. Jana Chrzciciela. Dokument uposażenia kościoła z 1629 r. przekazuje nam wiadomości o istniejącym kościele, cerkwi, szkole, domu wójta, a także folwarku. W końcu I połowy XVII stulecia ufundowano jeszcze - staraniem Katarzyny Sieniawskiej - przytułek dla okolicznej biedoty. Adam Mikołaj Sieniawski, umierając w 1726 r., pozostawił jedyną córkę Marię Zofię i zamknął historię rodu Sieniawskich. Córka jego, poprzez małżeństwo z księciem Augustem Aleksandrem Czartoryskim wojewodą ruskim, otworzyła nową kartę historii Sieniawy.
Pierwotny kościół parafialny św. Jana Chrzciciela, przez lata niszczejący, wymagał generalnego remontu. Zrezygnowano jednak z tych planów i około 1753 r. wzniesiono nowy kościół, który następnie, z polecenia władz austriackich, w latach 1788-1944 służył jako cerkiew greckokatolicka. Obecnie zniszczony już mocno obiekt pełni funkcję kaplicy przedpogrzebowej.
Na początku XVIII wieku Mikołaj Hieronim Sieniawski sprowadził do Sieniawy braci dominikanów obserwantów. Zakonnicy zamieszkali przy drewnianym kościele. Dla nich w latach 1719-51 wzniesiono późnobarokową świątynię wedle projektu architektonicznego G. Spazzio. Świątynia nosi nazwę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Nie długo cieszyli się bracia nowym kościołem, gdyż w 1777 r., podczas oddawania salw honorowych na pogrzebie wojskowym, jeden z pocisków trafił w kościół, który niemal natychmiast stanął w płomieniach. W 1778 r. austriackie władze skasowały konwent, a zakonników przeniesiono do pobliskiego Jarosławia. Kościół po remoncie zaczął pełnić rolę parafialnego. Zniszczeniom uległ też podczas I wojny światowej, dlatego jego wyposażenie jest bardzo skromne i pochodzi już z czasów powojennych. Nowe są: ołtarz główny oraz ołtarze boczne, a także polichromia wykonana w latach pięćdziesiątych XX wieku, autorstwa Stanisława Jakubczyka. Ciekawym rozwiązaniem zastosowanym przez wspomnianego artystę było nadanie postaciom świętych twarzy współczesnych mieszkańców miasteczka: dzieci i duchownych (wikarego i proboszcza).
Prawdziwą osobliwością sieniawskiej świątyni jest krypta rodowa Czartoryskich. Co ciekawe, żaden z pochowanych tutaj członków tej arystokratycznej rodziny nie umarł w Sieniawie; doczesne szczątki zmarłych Czartoryskich sprowadzano z różnych miejsc w Europie. Inicjatorem utworzenia rodowej krypty był książę Władysław Czartoryski, w II połowie dziewiętnastego stulecia. On to sprowadził z Paryża szczątki swojego ojca, księcia Adama. Książę Adam Czartoryski (1770-1861), przyjaciel cara Aleksandra I, zwolennik rozwoju zjednoczonej Polski pod berłem rosyjskim, w latach 1804-06 był ministrem spraw zagranicznych w rosyjskim rządzie. Do lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku w krypcie spoczywał także ks. August Czartoryski (1858-93) - pierwszy polski salezjanin. Jego postać symbolizuje wierność powołaniu, mimo przeciwności - ojciec Augusta chciał odwieść go od wstąpienia do salezjańskiego nowicjatu (nie pojawił się nawet na święceniach kapłańskich syna). Szczątki ks. Augusta w 1964 r. zostały następnie zabrane do kościoła Salezjanów w Przemyślu.
W sklepionej kolebkowo krypcie ustawiono obecnie 22 trumny, po 11 z każdej strony. Trumny opisano tabliczkami i postawiono na specjalnych postumentach. Ołtarz z krucyfiksem pochodzi z XIX stulecia. Prawdziwą ozdobą sieniawskiej krypty i to na skalę europejską były wieńce pogrzebowe. Mają one różne kształty: owalne, koliste, krzyża, krzyża łączonego z kołem, gałązek i koszyków. Wykonane są z nawlekanych na druciki szklanych i porcelanowych koralików, porcelanowych kwiatów i papieru parafinowanego. Nie zachowały się niestety do naszych czasów szarfy z dedykacjami, dzięki którym wiedzielibyśmy, dla kogo były konkretnie przeznaczane. Najpiękniejsze z wieńców, z porcelanowymi białymi i liliowymi kwiatami bzu, wykonane są z ponad miliona koralików i porcelanowych płatków. Obecnie przechowywane są w Muzeum w Jarosławiu. Przy kościele znajduje się dawny klasztor podominikański, obecnie plebania z 1754 r. oraz dzwonnica z XVIII stulecia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zbigniew Ziobro rozpoczął wystąpienie przed tzw. komisją ds. Pegasusa

2025-09-29 13:09

[ TEMATY ]

Zibniew Ziobro

tzw. komisja ds. Pegasusa

PAP

Zbigniew Ziobro przed tzw. komisją ds. Pegasusa

Zbigniew Ziobro przed tzw. komisją ds. Pegasusa

Na poniedziałkowym posiedzeniu sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa doszło do sporu między byłym szefem MS Zbigniewem Ziobrą a szefową komisji Magdaleną Sroką. Ziobro zawnioskował o dołączenie swojego oświadczenia do protokołu; Sroka wskazywała, że świadek ma prawo do swobodnej wypowiedzi.

Były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, zawnioskował na posiedzeniu komisji śledczej o przedstawienie do protokołu poniedziałkowego posiedzenia swojego oświadczenia. Powołał się przy tym na artykuł 148 par. 2 Kodeksu postępowania karnego.
CZYTAJ DALEJ

Być w drodze z Jezusem!

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Adobe Stock

Rozważania do Ewangelii Łk 9, 51-56

Wtorek, 30 września. Wspomnienie św. Hieronima, prezbitera i doktora Kościoła.
CZYTAJ DALEJ

Modlitwa nad turzańskimi mogiłami

2025-09-29 23:13

Bartosz Walicki

Modlitwa nad mogiłami w Turzy

Modlitwa nad mogiłami w Turzy

W niedzielnych obchodach 21 września uczestniczyli licznie mieszkańcy Sokołowa Małopolskiego i gminy sokołowskiej oraz powiatów rzeszowskiego i kolbuszowskiego. Zjawili się parlamentarzyści, przedstawiciele władz rządowych i samorządowych. Wśród nich byli: senator Józef Jodłowski, wojewoda podkarpacka Teresa Kubas-Hul, wicemarszałek województwa podkarpackiego Karol Ożóg, starosta rzeszowski Krzysztof Jarosz z wicestarostą Jerzym Bednarzem, radni powiatowi Stanisław Kula, Tadeusz Chmiel i Małgorzata Budzyń, radni i sołtysi z gminy sokołowskiej oraz samorządowcy z sąsiednich gmin. Nie zabrakło funkcjonariuszy służb mundurowych, przedstawicieli świata nauki, oświaty i kultury, członków organizacji kombatanckich. W wydarzeniu uczestniczyli też strzelcy i orlęta z Jednostki Strzeleckiej 1914 z Sokołowa oraz pododdział orląt z Jednostki Strzeleckiej 2021 w Rzeszowie.

Obchody prowadził sołtys Trzebuski Piotr Ciupak. Na wstępie wystąpili uczniowie Niepaństwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Sokołowie Małopolskim. Poezję o tematyce turzańskiej zaprezentowała autorka Sabina Woś. Przybyłych powitał burmistrz sokołowski Andrzej Kraska.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję