Reklama

Niedziela Rzeszowska

Dzieje odbudowanego Pomnika Kościuszki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W czasie okupacji niemieckiej w nocy z 23/24 sierpnia 1940 r. zburzono pomnik Tadeusza Kościuszki. Zburzono także inne pomniki o narodowym, polskim charakterze. Pisał o tym Franciszek Kotula: „Połupano na drobne kawałki i wrzucono w bajoro nad Wisłokiem, przysypując ziemią i śmieciami”.

Myśl o jego odbudowie podjęto dopiero w 1977 r. Stało się to za sprawą Leszka Humięckiego, który przedłożył projekt rewaloryzacji walącej się „Starówki” i zaplanował odbudowę zniszczonego pomnika. Na podstawie uchwały Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu powołano Komitet Odbudowy Pomnika. Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa z Warszawy pomogła przełamać nieprzychylność PZPR. Przewodniczącym został Ignacy Filip, długoletni nauczyciel i działacz oświatowy. Sprawę nadzorował wiceprezydent Rzeszowa Edward Lentyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wykonanie powierzono nauczycielowi Zespołu Szkół Plastycznych Piotrowi Kidzie, artyście rzeźbiarzowi, absolwentowi Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Nie zachował się żaden ułomek starego pomnika, poza fotografiami. Pomnik został wykonany z innego materiału; jest to odlew, lżejszy i ma ciemny kolor. Dużo trudu trzeba było włożyć, by stał się podobny do pierwowzoru.

Reklama

Uroczystość odsłonięcia odbyła się 15 października 1980 r. O godz. 17 przed pomnikiem zaciągnięto warty honorowe Ludowego Wojska Polskiego. Grały orkiestry - kolejowa i wojskowa. Był raport wojskowy, polityczne przemówienie i sprawozdanie rzeczowe przewodniczącego Komitetu Budowy Ignacego Filipa. Orkiestra wojskowa wykonała kompozycje poświęcone Tadeuszowi Kościuszce: Dariusz Dubiel, dyrektor Estrady, z zespołem aktorów z Teatru im. W. Siemaszkowej zaprezentował „Rapsod o Kościuszce”. Widowisko ukazywało wjazd Naczelnika na Rynek w Krakowie i dalszą historię Insurekcji. Statystami, kosynierami wkraczającymi do Krakowa, byli uczniowie Zespołu Szkół Samochodowych im. Obrońców Westerplatte. Wjechała na koniach banderia chłopska.

Zaczął się nowy etap życia Pomnika Kościuszki w Rzeszowie. Październikowe odsłonięcie odbywało się już w nowym czasie naszej historii. Dyrygenci orkiestr szukali nut do „Roty” i dawnych piosenek żołnierskich a recytatorzy tekstów wierszy, które z bibliotek były wcześniej wycofane.

Na drugi rok - 1981 - uroczystość 3 Maja organizowała „Solidarność. Przyszły kobiety z Łąki w strojach ludowych, stanęły pod Pomnikiem Kościuszki i śpiewały bez nut, bez dyrygenta, bez mikrofonów. Od nich uczyliśmy się tego, co stanowiło naszą historię.

2013-10-24 09:59

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wiec w Chęcinach

Niedziela Ogólnopolska 24/2021, str. 62-63

[ TEMATY ]

historia

Biblioteka Narodowa

Mieczyslaw Barwicki, Władysław Łokietek (1905 r.)

Mieczyslaw Barwicki, Władysław Łokietek (1905 r.)

Niektórzy historycy chcieli widzieć w wiecu z 1331 r. początek polskiego parlamentaryzmu. Nie było to jednak pierwsze takie zebranie.

Wdrugiej połowie XIII wieku rozbita na liczne dzielnice Polska stawała się coraz słabsza; władający niewielkimi państewkami książęta przestali się liczyć w polityce międzynarodowej, a nadgraniczne terytoria zawłaszczane były przez sąsiadów. Jednym z tych słabych książątek był władca Kujaw brzeskich Władysław Łokietek. Był on jednak człowiekiem bardzo ambitnym i wraz ze zmieniającą się sytuacją zaczął stawiać sobie coraz większe cele. W ostatnich latach XIII wieku należał już do najsilniejszych władców piastowskich. Choć nie zdołał zwyciężyć króla czeskiego Wacława II i musiał zrezygnować na jego rzecz z Krakowa i Sandomierza, to jednak po śmierci króla Przemysła II został wybrany przez Wielkopolan do panowania nad ich ziemiami. Po kilku latach stracił zaufanie swych nowych poddanych, którzy po usunięciu księcia piastowskiego, wzorem Małopolan, na swego władcę wybrali króla Czech Wacława II. Łokietek musiał uciekać z Polski. Wrócił po kilku latach i znów zaczął walczyć o władzę w piastowskich dzielnicach. Do 1314 r. udało mu się opanować nie tylko Małopolskę, Kujawy, ziemię sieradzką i łęczycką, ale też Wielkopolskę. Od tego momentu zaczął dążyć do uzyskania królewskiej korony. Dążenia te zrealizował w 1320 r., gdy w katedrze krakowskiej koronował się na króla Polski.
CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: statystyki pielgrzymkowe 2025

2025-08-14 20:54

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, na Jasną Górę tylko 13 i 14 sierpnia przybyło około 35,5 tys. pątników. Do tej liczby należy jeszcze doliczyć kilka tysięcy pielgrzymów sztafetowych, którzy dołączali do pielgrzymek na jeden lub kilka dni, nie pokonując z różnych względów całej trasy.

We wszystkich tegorocznych pielgrzymkach odnotowano znaczny wzrost udziału młodzieży, młodych małżeństw i rodzin z dziećmi. Oświadczyny czy śluby to też jedne z częstych wydarzeń podczas pielgrzymek pieszych czy rowerowych na Jasną Górę. Wśród zmagań z tropikalnym żarem z nieba na Jasną Górę przez cały sierpień docierały kolejne pielgrzymki piesze, rowerowe i biegowe.
CZYTAJ DALEJ

Biskup polowy: "Maryja naszą Hetmanką". Apel Jasnogórski z udziałem wojska

2025-08-15 22:27

[ TEMATY ]

Apel Jasnogórski

Wojsko Polskie

Yt zrzut

W Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i w Święto Wojska Polskiego na Jasnej Górze podczas Apelu Jasnogórski z udziałem najwyższych dowódców wojskowych Biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz dziękował Matce Bożej za opiekę nad narodem i armią. Zawierzył Jej żołnierzy, dowódców i wszystkich odpowiedzialnych za bezpieczeństwo kraju.

„Przyjmij hołd wdzięczności i najwyższego uznania od nas – Twoich dzieci, oddających Ci cześć w tajemnicy Twojego Wniebowzięcia” – mówił biskup Lechowicz, podkreślając, że Maryja jako pierwsza spośród uczniów Jezusa „przekroczyła próg nadziei” i stała się przewodniczką wiary i matką nadziei. Szczególne słowa skierował do żołnierzy Wojska Polskiego, którzy w Jej przykładzie – posłuszeństwa Bogu, solidarności z innymi i bliskiej obecności w chwilach próby – mają odnajdywać wzór do swojej służby.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję