Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu rozpoczyna się co roku w ostatnią niedzielę karnawału i trwa do soboty przed I Niedzielą Wielkiego Postu włącznie. W tym roku przypadnie od 2 do 8 marca. O wydarzeniu w kontekście promowania trzeźwości rozmawiano podczas konferencji zorganizowanej we wtorek w Sekretariacie Episkopatu Polski.

Bp Tadeusz Bronakowski, przewodniczący Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych przypomniał na spotkaniu z dziennikarzami, że pierwsze tygodnie modlitw o trzeźwość Polaków mają swoje źródło w działaniach Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego.

- To, co zapoczątkowane przez prymasa Stefana Wyszyńskiego wraz z Episkopatem Polski w trudnych latach komunistycznego reżimu, głęboko wrosło w duszpasterskie wysiłki Kościoła i trwa do dzisiaj. Źródłem tego wydarzenia modlitewnego była ogromna troska ówczesnych pasterzy Kościoła o trzeźwość Polaków. Tej trosce jesteśmy wierni i dzisiaj. Pielęgnujemy ją, bo zdajemy sobie sprawę, jak ważna jest to sprawa dla naszej wolności wewnętrznej, ale i dla niepodległości Ojczyzny - powiedział bp Bronakowski.

Podziel się cytatem

Wyjaśniając hasło 58. Tygodnia Modlitw o Trzeźwość Narodu - "Odpowiedzialni za trzeźwość" - wskazał: "Chodzi o to, aby zrozumieć że dosłownie od każdego z nas zależy czy będziemy trzeźwym narodem. Tej odpowiedzialności nie możemy przerzucać na innych. Każdy musi stanąć w prawdzie i odpowiedzieć sobie na pytanie czy pielęgnuje trzeźwość w życiu codziennym i czy los bliźnich w tej przestrzeni nie jest mu obojętny?".

Każdy z nas musi zawalczyć o tę wartość w swoim życiu, w swoich rodzinach i wspólnotach, ale też w szerszym środowisku. Jako chrześcijanie zdajemy sobie sprawę, że walka ze złem to walka duchowa i nie wygramy jej bez Bożej łaski. Dlatego modlimy się wspólnie o przezwyciężenie plagi nadużywania alkoholu w naszym narodzie - podkreślił biskup.

Bp Bronakowski zaapelował do Polaków, aby ostatnie dni karnawału spędzili na wspólnych zabawach jednak bez alkoholu, a do mediów - o propagowanie trzeźwości. Dodał, że tradycyjnie Zespół ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych przygotował materiały edukacyjne i modlitewne do wykorzystania w parafiach, np. na spotkaniach organizowanych przez diecezjalnych duszpasterzy trzeźwości i zakonnych referentów trzeźwości.

Jak co roku, wydane też zostało "Vademecum Apostoła Trzeźwości 2025" - kompendium wiedzy na temat problemu alkoholizmu oraz znaczenia i wartości abstynencji. W publikacji zamieszczony został też spis osób i instytucji zajmujących się apostolstwem trzeźwości.

Bp Bronakowski poinformował, że prowadząc działalność na rzecz trzeźwości, Kościół w Polsce domaga się przede wszystkim większej odpowiedzialności strony państwowej m.in. w zakresie całkowitej likwidacji reklamy alkoholu w przestrzeni publicznej, w tym w mediach, ale także zmniejszenia dostępności fizycznej produktów alkoholowych.

- Jeśli chodzi o reklamę alkoholu, to nie uczyniono nic pozytywnego. My postulujemy likwidację tej reklamy wzorem wielu państw europejskich. A jeśli chodzi o dostępność ekonomiczną, postulujemy zwiększenie jego ceny. W Polsce alkohol jest bowiem bardzo tani, co wpływa na zwiększenie jego spożycia. Co do dostępności fizycznej, podam przykład mojego miasta - Łomży. Jest w niej 260 punktów sprzedaży alkoholu na 58 tys. mieszkańców. W Norwegii na 5,5 mln mieszkańców istnieje 240 takich punktów, a w Szwecji na 10,5 mln - 400 punktów - powiedział bp Bronakowski.

Podziel się cytatem

Jak dodał z ubolewaniem, władze Łomży zdecydowały nawet o zwiększeniu liczby miejsc uprawnionych do sprzedaży alkoholu o 80 punktów. - Jest to przerażające, bo gdyby zastosować przelicznik skandynawski, to w całej Polsce powinno być 2 tys. takich punktów, a jest dokładnie 123 tys. 345 - poinformował.

Zdaniem bp. Bronakowskiego, wiele samorządów, ale także rząd, nie decydują się na ograniczenie sprzedaży alkoholu choćby na stacjach benzynowych z obawy o mniejsze wpływy z akcyzy w budżecie. Zwrócił uwagę, że w mniejszych miejscowościach i na terenach wiejskich stacje paliw w weekendy oferują sprzedać alkoholu 24 godziny na dobę.

Przewodniczący Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych przypomniał, że poruszał temat konieczności współpracy państwa i Kościoła w przeszłości na forum Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. - Ale, jak to zwykle bywa, efekty były niewielkie. Żaden rząd po wojnie w tej dziedzinie nie zrobił nic. Spożycie alkoholu spadło tylko w okresie pierwszej Solidarności, a problem ciągle wzrasta. Sprawa nie polega tylko na tym, że poruszymy ten temat na Komisji Wspólnej i zostanie sporządzony protokół. Proszę spojrzeć na Litwę, która poradziła sobie z tym problemem: ograniczono dostępność fizyczną, podniesiono wiek uprawniający do kupna alkoholu, zlikwidowano jego reklamę. W Polsce sama zapowiedź podniesienia wieku spowodowałaby trudne do wyobrażenia sytuacje uliczne - wskazał.

Dr hab. Krzysztof Wojcieszek, członek Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych, podkreślił, że za trzeźwościowe wzorce w życiu odpowiedzialna jest przede wszystkim rodzina. To rodzice powinni wskazywać na abstynencję jako właściwe zachowanie wobec alkoholu. Nigdy też nie powinni się upijać w obecności dzieci. Powinni ponadto wspierać swoje dorastające pociechy w opieraniu się presji rówieśniczej, gdy zachodzi propozycja spożycia alkoholu. Nie bez znaczenia jest też to, aby zwracać uwagę sprzedawcom, gdy jesteśmy świadkami sprzedaży alkoholu osobom małoletnim.

Dodał, że czynnikiem chroniącym przez uzależnieniami jest również aktywność religijna ludzi młodych. Jeśli młody człowiek wierzy i praktykuje, jest bezpieczniejszy wobec alkoholu - tłumaczył.

Krzysztof Wojcieszek zacytował też dramatyczne relacje medialne kształtujące społeczną świadomość tego problemu. Media wspominają m.in. o pobiciu ratownika medycznego przez pijanego mężczyznę lub pośle, który przyszedł na obrady Sejmu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu. - Wtedy ludzie sobie myślą: "no tak, biedny człowiek, zagubił się, szkoda go, ale co zrobić?". Tymczasem umyka nam prawda, że jesteśmy współodpowiedzialni za te wydarzenia. Ci wszyscy sprawcy takich wydarzeń kiedyś byli dziećmi, ludźmi młodymi. Ktoś był ich rodzicem i nauczycielem - powiedział, ponownie wskazując na rolę rodziny i wychowawców w kształtowaniu trzeźwościowego stylu życia.

O zaangażowaniu Kościoła w promowanie trzeźwości mówił o. Dawid Napiwodzki OFMCap, konsultor Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych, dyrektor Ośrodka Apostolstwa Trzeźwości w Zakroczymiu. „Kościół, widząc pewne problemy, dużo wcześniej reaguje” - wskazał.

O. Napiwodzki przyznał, że człowiek uzależniony od różnych substancji to „człowiek, który potrzebuje mądrego wsparcia”. „Najważniejsze jest to, aby towarzyszyć takiej osobie, aby jej nie skreślać” - podkreślił. Wyjaśnił, że istnieją wspólnoty, który gromadzą osoby uzależnione, które poprzez modlitwę i pracę działają na rzecz ich wychodzenia z nałogu.

Kapucyn zaznaczył, że w wychodzeniu do trzeźwości bardzo ważna jest duchowość. „Chodzi o to, aby przywrócić ludzką godność osobie uzależnionej” - ocenił. Zarazem wskazał, że konieczna jest tzw. „twarda miłość” ze strony osób towarzyszących uzależnionym.

Zakonnik wyjaśnił, że Kościół w Polsce stwarza takie przestrzenie, gdzie osoby uzależnione mogą zacząć pracować nad sobą. Przyznał, że osoby, które wyszły z nałogu, są później najlepszymi apostołami trzeźwości.

Rafał Porzeziński, dziennikarz, trener terapii uzależnień, konsultor Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych, wskazał na wielką rolę mediów w promowaniu trzeźwości. Oprócz przekonywania liderów życia społecznego i politycznego, o czym wspominał prof. Wojcieszek, podkreślił, aby nie zapominać o celebrytach i ludziach popularnych w mediach, którzy przeszli walkę z uzależnieniem i mogą stanowić wzór szczególnie dla młodych ludzi - o wiele bardziej niż np. politycy.

Porzeziński ocenił też, że coraz trudniej jest w różnych środowiskach stanąć w obronie abstynencji. Dodał, że nie ma bezpiecznych dawek narkotyków ani bezpiecznego bawienia się w hazard.

Ale też "nie ma ludzi przegranych" - powiedział, choć dodał, że niekiedy powrót do trzeźwości jest możliwy wtedy, gdy cierpienie dotknie dojmująco osobę uzależnioną. Ale podkreślił, że „bez naszego mądrego stawiania granic to się nie dokona”.