W styczniu br. ukazał się pierwszy numer naukowego czasopisma teologicznego diecezji legnickiej: Perspectiva - Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne. Biskup legnicki Tadeusz Rybak we wstępnym słowie
inaugurującym powstanie czasopisma napisał, iż "tytuł czasopisma nawiązuje do słynnego dzieła Perspectiva autorstwa średniowiecznego uczonego Witelona, który był związany z Legnicą jako kierownik znanej
szkoły znajdującej się przy kościele św. Piotra. Czasopismo - kontynuuje Ksiądz Biskup - pragnie sięgać do bogatego dziedzictwa intelektualnego, jakie istniało w przeszłości i jakie rozwija się w naszych
czasach, zwłaszcza na terenach należących do Diecezji Legnickiej i Dolnego Śląska". Ponadto Biskup Legnicki stwierdza, że "czasopismo Perspectiva będzie publikowało przede wszystkim prace powstałe w społeczności
wykładowców i studentów Legnickiego Wyższego Seminarium Duchownego afiliowanego do Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, ale będzie również otwarte na współpracę z innymi środowiskami, które
dążą do rozwoju nauki i kultury chrześcijańskiej na Dolnym Śląsku".
Słowa uznania i życzeń "długiej żywotności, ale i uzyskania wysokiego poziomu publikowanych prac" w niniejszym półroczniku naukowym skierował do legnickiego środowiska ks. prof. Ignacy Dec, rektor
Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. W swoim piśmie Ksiądz Rektor zaznaczył, że "z radością należy powitać fakt pojawienia się pisma naukowego w środowisku teologicznym Legnicy, stolicy nowej
diecezji i umacniającego się ośrodka naukowego". W dalszej części swego słowa odwołał się do naukowych tradycji obecnego miasta biskupiego: "Piastowska Legnica posiada chlubną historię w dziedzinie szkolnictwa
kościelnego i cywilnego. To tu w złotym wieku średniowiecza działał uczony światowej sławy Witelo (Witelon). Jego znakomite dzieło Perspectiva znane było w ośrodkach uniwersyteckich późnego średniowiecza
i w pierwszych wiekach czasów nowożytnych. Uczyli się na nim znani luminarze nauki europejskiej. To także w Legnicy pojawiły się pierwsze próby założenia Uniwersytetu na Dolnym Śląsku".
Rzeczywiście łaciński tytuł Perspectiva nawiązuje - jak już wspomniano - do słynnego rękopiśmiennego dzieła Witelona, mieszkańca piastowskiej Legnicy, pt. Perspectiva (Peri optikes - Perspectivorum
libri decem) napisanego w latach 1269-1274. Dzieło to zostało wydane drukiem w Norymberdze w 1535 r. W Europie zwane było również Optyką. Średniowieczna Perspektiva została poświęcona zagadnieniom z zakresu
optyki, a szczególnie teorii rozchodzenia się światła, ujmowanej w kategoriach fizycznych i matematycznych. Otwierający ówczesne dzieło list dedykacyjny zawiera elementy ogólnej doktryny filozoficznej
Witelona, w której przesłanki neoplatońskie łączą się z arystotelesowskimi. Odnajdujemy tu również zarys hierarchicznej struktury świata, pogląd o oddziaływaniu bytów wyższych (a więc o wyższym stopniu
uduchowienia) na niższe, a nade wszystko rozróżnienie światła boskiego (lumen divinum) i światła naturalnego (lumen naturale). Przedmiotem fizyczno-matematycznej analizy stało się to ostatnie. Wartość
naukowych dociekań Witelona nad światłem oraz związanymi z nim właściwościami materii musiała być znacząca, skoro dzieło jego było wielokrotnie wydawane, studiowane w całej Europie i budziło żywe zainteresowanie
jeszcze w XVII w., czego dowodem może być uwaga, jaką darzył je sam Johannes Kepler. Na dzieło Witelona powoływał się również, co jest oczywiste, Kopernik w swojej pracy O obrotach sfer niebieskich. Dodajmy,
że Witelo (zwany też Witelonem) jest rówieśnikiem św. Tomasza z Akwinu. Studiował on w Paryżu i w Padwie. Witelo należy do najwybitniejszych polskich uczonych w tym okresie przeduniwersyteckim, a więc
do czasu powołania studium generale w 1364 r., czyli Uniwersytetu Kazimierzowskiego w Krakowie.
Wydany pierwszy numer legnickich studiów teologicznych Perspectiva swoją stroną formalną nie odbiega od innych czasopism tego typu. Różni się zwłaszcza drukarskim formatem. Przeważnie bowiem periodyki
naukowe ukazują się w formacie B5. Legnicka Perspectiva jest formatu A5. Wydaje się, że jest to format poręczniejszy, a przez to bardziej przyjazny dla czytelnika. Zgodnie z podjętym planem, każdy numer
będzie składał się z dwóch zasadniczych części. Pierwszą będą stanowić artykuły naukowe, z kolei drugą - recenzje i omówienia. Ponadto obok spisu treści w różnych językach oraz streszczeń poszczególnych
artykułów prezentowanych w obcych językach czasopismo będzie także w przyszłości, zależnie od potrzeby, przedstawiać sprawozdania dotyczące osiągnięć naukowych teologicznego środowiska legnickiego. Z
tej racji, że czasopismo będzie trafiało do wszystkich ośrodków teologicznych w Polsce oraz indywidualnych prenumeratorów, będą umieszczane noty biograficzne autorów publikowanych artykułów i rozpraw.
Inauguracyjny numer Perspectivy liczy 268 stron. Zawiera on 11 artykułów następujących autorów (kolejno): ks. Stanisława Kusika, Henryka Dziurli, ks. Władysława Bochnaka, ks. Jana Klinkowskiego, ks.
Leopolda Rzodkiewicza, ks. Radosława Kisiela, o. Piotra Liszki CMF, ks. Bogdana Ferdka, ks. Bogusława Drożdża oraz ks. Marka Korgula. Warto dodać, że kolejność artykułów w czasopiśmie uwarunkowana jest
dwoma zasadami. Po pierwsze redakcja przestrzega zasady klasycznego podziału teologii. Oznacza to, że po artykułach z teologii pozytywnej, a więc z biblistyki, patrologii i historii Kościoła, będą występować
artykuły z zakresu teologii systematycznej, poruszające różne zagadnienia dogmatyczne. Po nich będą prezentowane artykuły w ramach teologii pastoralnej, rozciągającej się na zagadnienia liturgiczne, homiletyczne,
katechetyczne oraz teologiczno-praktyczne. Druga zasada porządkująca artykuły w Perspectivie to zasada szczegółowości. Należy ją rozumieć tak, iż dopiero po artykułach poruszających bardziej ogólne problemy,
pojawią się artykuły traktujące zagadnienia szczegółowe. Drugą część legnickich studiów wypełniają recenzje i omówienia. Jest ich trzynaście, a przygotowali je następujący autorzy: ks. Waldemar Wesołowski,
ks. Bogdan Ferdek, Paweł Kopeć, ks. Bogusław Drożdż, o. Marian Arndt OFM, o. Piotr Liszka CMF, ks. Tomasz Błaszczyk i ks. Marek Mendyk. Czasopismo zamyka spis treści w pięciu językach: czeskim, niemieckim,
włoskim, angielskim i oczywiście polskim. Ponadto na końcu znajduje się oferta wydawnicza, zawierająca dotychczasowy dorobek dwudziestu tytułów pozycji książkowych wchodzących w skład serii: "Biblioteka
Diecezji Legnickiej".
Perspectiva jest czasopismem nowym. Jej podtytuł o zabarwieniu teologiczno-historycznym nie narzuca czytelnikom jedynie treści historycznych. Taki profil czasopisma ma przede wszystkim uświadomić,
że nauki teologicznej nie można prawdziwie i metodycznie uprawiać bez głębokiego związku z tradycją Kościoła. Mamy więc tutaj do czynienia z rzeczywistym wglądem w historyczne doświadczenia Kościoła,
ale jedynie w tym celu, aby perspektywicznie sięgnąć w przyszłość, w pełnej świadomości tego, iż należy rzetelnie przeżywać teraźniejszość. Mamy także nadzieję, że zainaugurowany w legnickim środowisku
teologicznym druk tej publikacji zaowocuje gorliwszym rozpoznawaniem dróg prowadzących do prawdy i ukochania samej uosobionej Prawdy - Jezusa Chrystusa, który jest upragnioną i najwłaściwszą Perspektywą
każdego człowieka.
Pomóż w rozwoju naszego portalu