Na skalę trudności wskazywało choćby hasło pielgrzymki. Ostrożne. Można nawet powiedzieć, że nieśmiałe: „Zróbmy pierwszy krok”. Ten pierwszy krok to niby niewiele, ale trzeba wielkiej odwagi, bohaterstwa, żeby go zrobić. Wielu Kolumbijczyków jeszcze się na to nie zdobyło. Łatwo to zrozumieć po ponad 50 latach bratobójczego, krwawego konfliktu, który pochłonął ponad 200 tys. ofiar, a miliony ludzi zmusił do ucieczki ze swoich domów. W sytuacji, gdy nie ma chyba rodziny, która nie opłakiwałaby w przeszłości straty najbliższych. Gdzie szukać siły, która pozwoliłaby uczynić krok ku pojednaniu? W czwartym zdaniu swego powitalnego przemówienia, po pierwszej nocy spędzonej na kolumbijskiej ziemi, Ojciec Święty wskazał tę siłę: „Pragnę dzielić się z moimi kolumbijskimi braćmi darem wiary (...) oraz nadzieją, która tętni w sercach wszystkich. Tylko w ten sposób, z wiarą i nadzieją, można pokonać wiele trudności, które pojawiają się na drodze, i zbudować kraj, który byłby ojczyzną i domem dla wszystkich Kolumbijczyków”.

Kolumbijczycy czekali na papieża Franciszka

To musi być bardzo silna wiara i nadzieja. Silniejsza niż jest dziś w Kolumbii, kraju, w którym 85 proc. społeczeństwa to katolicy. Wielu z nich w rozmowach z dziennikarzami, którzy przyjechali z Papieżem, przyznawało, że bardzo trudno im wejść na drogę pojednania. Dali temu wyraz w ubiegłorocznym referendum, odrzucając porozumienie zawarte przez rząd z największym ugrupowaniem partyzanckim FARC. Ostatecznie zaaprobował je kongres. Byli jednak otwarci. Liczyli, że gdy będą słuchali Papieża, uda im się znaleźć tę siłę, która przełamie ich ludzkie ograniczenia, i przez gardło przecisną się słowa: jestem gotowy/a, żeby wybaczyć.

On jest naszym pojednaniem

– Od pierwszego dnia pragnąłem, by nadeszła ta chwila naszego spotkania – zaczął Franciszek swe przemówienie w trzecim dniu pielgrzymki, podczas Wielkiego Zgromadzenia Modlitewnego o Pojednanie Narodowe w Parku Las Malocas w Villavicencio. W zgodnej ocenie dziennikarzy był to główny punkt tej pielgrzymki. Obecni byli przedstawiciele tych, którzy niedawno znajdowali się po przeciwnych stronach barykady, ale znaleźli tę siłę i na drogę pojednania już weszli.

Przejmującym symbolem tego zgromadzenia był krzyż „Ukrzyżowanego w Bojayá, który 2 maja 2002 r. był świadkiem i cierpiał z powodu rzezi dziesiątków osób, które schroniły się w Jego kościele” – tłumaczył Ojciec Święty. Oczywiście, Franciszek wskazał na Chrystusa jako źródło siły, z którego pomocą „można pokonać nienawiść, można pokonać śmierć, można zacząć od nowa i dać początek nowej Kolumbii”.

Gdybym miał wskazać najważniejsze zdanie albo dwa zdania z papieskiego przemówienia, to wskazałbym te: – Nawet jeśli nadal trwają konflikty, przemoc albo uczucia zemsty, nie przeszkadzajmy, by sprawiedliwość i miłosierdzie spotkały się w uścisku, który zakłada historia cierpienia Kolumbii. Uleczmy ten ból i zaakceptujmy każdego człowieka, który dopuścił się przestępstw, uznaje je, żałuje i postanawia je naprawić, przyczyniając się do budowy nowego porządku, w którym jaśnieją sprawiedliwość i pokój.

Jest szansa na więcej pokoju na świecie

Jak wspomniano na początku, Franciszek przybył do Kolumbii, aby dzielić się wiarą, która ma moc przezwyciężyć nienawiść. Ojciec Święty dzielił się nią podczas Eucharystii sprawowanych w Bogocie, Villavicencio, Medellín i w Cartagenie. W homiliach nawoływał do przemiany życia, do odświeżenia wiary, budowania jej na osobistym spotkaniu z Chrystusem, do odwagi i do tworzenia dającej siłę wspólnoty w celu pojednania. Jak zwykle, spotykał się z dziećmi, młodzieżą, dorosłymi, duchowieństwem, biskupami i przedstawicielami elit politycznych. Pielgrzymka trwała wyjątkowo długo. Zapewne Franciszek wrócił do Rzymu zmęczony. Sądząc po entuzjastycznym przyjęciu jego słów, można mieć nadzieję, że Kolumbijczycy mu zaufają i ci, którzy jeszcze się wahają, zrobią ten pierwszy, przynajmniej mały krok w kierunku nowej przyszłości.