Reklama

Niedziela Małopolska

Z organistówki na scenę

140 lat temu w podkrakowskich Wawrzeńczycach urodził się Henryk Miłek. Syn organisty stał się twórcą niezwykle popularnym w przedwojennej Polsce

Niedziela małopolska 5/2018, str. IV

[ TEMATY ]

kompozytor

Robert Polański

Kościół św. Marii Magdaleny w Wawrzeńczycach

Kościół św. Marii Magdaleny w Wawrzeńczycach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wydawane od 80. lat XIX wieku w Płocku czasopismo „Śpiew kościelny”, w numerze wrześniowym z 1906 r. na prawie 3 stronach zrecenzowało „Mszę Pasterską” kompozycji ówczesnego organisty katedry kieleckiej Henryka Miłka, pisząc m.in.: „Winszujemy Szanownemu Autorowi tej pracy, spodziewając się, że nas jeszcze obdarzy na przyszłość jakiem równie odpowiedniem a swojskiem dziełem”.

W rodzinnych stronach

Miłek urodził się 20 stycznia 1878 r. w Wawrzeńczycach. W okrągłą co do dnia, 140. rocznicę urodzin kompozytora w wawrzeńczyckim kościele pw. św. Marii Magdaleny krakowska Fundacja Maestro zaprosiła na wykonanie jego „Mszy Pasterskiej”, połączone z odsłonięciem tablicy pamiątkowej autorstwa warszawskiej rzeźbiarki Aleksandry Śmietany. Msza została zaśpiewana w ramach uroczystej liturgii, której przewodniczył paulin o. Włodzimierz Ogorzałek, opiekun chórów jasnogórskich, jako że Jasna Góra była następnym po Kielcach miejscem działalności kompozytora – w 1911 r. Miłek objął funkcję dyrygenta Kapeli Jasnogórskiej, zespołu o wielowiekowej już wtedy tradycji.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

W sobotni wieczór u św. Marii Magdaleny zabrzmiał Chór Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu „Ars Cantandi” pod dyrekcją Anny Grabowskiej-Borys, któremu na organach akompaniował Filip Presseisen – artyści wielokrotnie doceniani najwyższymi laurami w Polsce i na świecie. Choćby tylko w minionym roku zespół mógł się poszczycić złotym medalem na Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Gdańsku, a Filip Presseisen wygrał Międzynarodowy Konkurs im. Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu i dodatkowo uzyskał nagrodę specjalną Prezydenta Poznania.

Chór „Ars Cantandi” można było usłyszeć w repertuarze Henryka Miłka również następnego dnia, 21 stycznia, podczas transmitowanej przez TVP1 Mszy św. w sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach.

Szukamy zaginionych dzieł

Zamierzeniem Fundacji Maestro jest przypomnienie i ponowne wprowadzenie do repertuaru koncertowego utworów Henryka Miłka – kompozytora obecnie zupełnie nieznanego poza bardzo wąskim kręgiem specjalistów, tymczasem przed wojną, niezwykle popularnego. Zrealizowane zostały już – w listopadzie 2017 r. – warsztaty filmowe związane z osobą i wykorzystujące muzykę Henryka Miłka. Jego utwory zaśpiewał także zespół Opery Wrocławskiej, przy okazji gali urodzinowej Marszałka Piłsudskiego, a w Wawrzeńczycach 9 grudnia ubiegłego roku zaprezentowano skomponowane przez Miłka kolędy.

W najbliższych planach – 10 lutego o godz. 19. w Miechowie – jest wykonanie 30 preludiów organowych Miłka, w interpretacji artysty światowej klasy Rościsława Wygranienki, specjalizującego się w polskiej muzyce początku XX wieku. Dalsze koncerty i wystawy będą się odbywać aż do stycznia 2019 r. we wszystkich miejscowościach związanych z życiem i twórczością kompozytora, m.in. w Łodzi, Pabianicach, Poznaniu, Częstochowie, Kielcach i Tarnowie.

Na początku 2019 r. ukaże się biografia Henryka Miłka i wydane zostaną nuty jego odnalezionych do tego czasu kompozycji. Jeśli wśród naszych czytelników są osoby lub instytucje (np. stowarzyszenia śpiewacze czy szkoły o 100-letniej tradycji), które w swoich zbiorach mają utwory Miłka, gorąco zachęcamy je do kontaktu z Fundacją Maestro (maestro.org.pl). Być może w Państwa posiadaniu są dzieła uważane obecnie za zaginione? Dzięki ich zidentyfikowaniu opracowanie biografii i twórczości kompozytora stanie się pełniejsze.

2018-01-31 10:18

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

18. Festiwal Kompozytorów Polskich

[ TEMATY ]

muzyka

kompozytor

Bielsko‑Biała

Marian Sztajner

Koncertem poświęconym zmarłemu 3 lata temu kompozytorowi i patronowi festiwalu, Henrykowi Mikołajowi Góreckiemu rozpoczął się Festiwal Kompozytorów Polskich w Bielsku-Białej. 18. edycja tej najważniejszej w stolicy Podbeskidzia imprezy muzycznej w tym roku jest związana z 80. rocznicą urodzin kompozytora i patrona festiwalu, Krzysztofa Pendereckiego oraz 100. urodzinami Witolda Lutosławskiego.
CZYTAJ DALEJ

Niedziela Palmowa

Szósta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową, czyli Męki Pańskiej, i rozpoczyna obchody Wielkiego Tygodnia.

W ciągu wieków otrzymywała różne określenia: Dominica in palmis, Hebdomada VI die Dominica, Dominica indulgentiae, Dominica Hosanna, Mała Pascha, Dominica in autentica. Niemniej, była zawsze niedzielą przygotowującą do Paschy Pana. Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści ( por. Mt 21, 1-10; Mk 11, 1-11; Łk 19, 29-40; J 12, 12-19), a także rozważa Jego Mękę. To właśnie w Niedzielę Palmową ma miejsce obrzęd poświęcenia palm i uroczysta procesja do kościoła. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się jak najdokładniej "powtarzać" wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria. Według jej wspomnień patriarcha wsiadał na oślicę i wjeżdżał do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go w radości i w uniesieniu, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Anastasis (Zmartwychwstania), gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Owa procesja rozpowszechniła się w całym Kościele mniej więcej do XI w. W Rzymie szósta niedziela Przygotowania Paschalnego była początkowo wyłącznie Niedzielą Męki Pańskiej, kiedy to uroczyście śpiewano Pasję. Dopiero w IX w. do liturgii rzymskiej wszedł jerozolimski zwyczaj procesji upamiętniającej wjazd Pana Jezusa do Jerusalem. Obie tradycje szybko się połączyły, dając liturgii Niedzieli Palmowej podwójny charakter (wjazd i Męka) . Przy czym, w różnych Kościołach lokalnych owe procesje przyjmowały rozmaite formy: biskup szedł piechotą lub jechał na osiołku, niesiono ozdobiony palmami krzyż, księgę Ewangelii, a nawet i Najświętszy Sakrament. Pierwszą udokumentowaną wzmiankę o procesji w Niedzielę Palmową przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Niektóre też przekazy zaświadczają, że tego dnia biskupom przysługiwało prawo uwalniania więźniów (czyżby nawiązanie do gestu Piłata?). Dzisiaj odnowiona liturgia zaleca, aby wierni w Niedzielę Męki Pańskiej zgromadzili się przed kościołem (zaleca, nie nakazuje), gdzie powinno odbyć się poświęcenie palm, odczytanie perykopy ewangelicznej o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy i uroczysta procesja do kościoła. Podczas każdej Mszy św., zgodnie z wielowiekową tradycją czyta się opis Męki Pańskiej (według relacji Mateusza, Marka lub Łukasza - Ewangelię św. Jana odczytuje się w Wielki Piątek). W Polsce istniał kiedyś zwyczaj, że kapłan idący na czele procesji trzykrotnie pukał do zamkniętych drzwi kościoła, aż mu otworzono. Miało to symbolizować, iż Męka Zbawiciela na krzyżu otwarła nam bramy nieba. Inne źródła przekazują, że celebrans uderzał poświęconą palmą leżący na ziemi w kościele krzyż, po czym unosił go do góry i śpiewał: "Witaj krzyżu, nadziejo nasza!". Niegdyś Niedzielę Palmową na naszych ziemiach nazywano Kwietnią. W Krakowie (od XVI w.) urządzano uroczystą centralną procesję do kościoła Mariackiego z figurką Pana Jezusa przymocowaną do osiołka. Oto jak wspomina to Mikołaj Rey: "W Kwietnią kto bagniątka (bazi) nie połknął, a będowego (dębowego) Chrystusa do miasta nie doprowadził, to już dusznego zbawienia nie otrzymał (...). Uderzano się także gałązkami palmowymi (wierzbowymi), by rozkwitająca, pulsująca życiem wiosny witka udzieliła mocy, siły i nowej młodości". Zresztą do dnia dzisiejszego najlepszym lekarstwem na wszelkie choroby gardła według naszych dziadków jest właśnie bazia z poświęconej palmy, którą należy połknąć. Owe poświęcone palmy zanoszą dziś wierni do domów i zawieszają najczęściej pod krzyżem. Ma to z jednej strony przypominać zwycięstwo Chrystusa, a z drugiej wypraszać Boże błogosławieństwo dla domowników. Popiół zaś z tych palm w następnym roku zostanie poświęcony i użyty w obrzędzie Środy Popielcowej. Niedziela Palmowa, czyli Męki Pańskiej, wprowadza nas coraz bardziej w nastrój Świąt Paschalnych. Kościół zachęca, aby nie ograniczać się tylko do radosnego wymachiwania palmami i krzyku: " Hosanna Synowi Dawidowemu!", ale wskazuje drogę jeszcze dalszą - ku Wieczernikowi, gdzie "chleb z nieba zstąpił". Potem wprowadza w ciemny ogród Getsemani, pozwala odczuć dramat Jezusa uwięzionego i opuszczonego, daje zasmakować Jego cierpienie w pretorium Piłata i odrzucenie przez człowieka. Wreszcie zachęca, aby pójść dalej, aż na sam szczyt Golgoty i wytrwać do końca. Chrześcijanin nie może obojętnie przejść wobec wiszącego na krzyżu Chrystusa, musi zostać do końca, aż się wszystko wypełni... Musi potem pomóc zdjąć Go z krzyża i mieć odwagę spojrzeć w oczy Matce trzymającej na rękach ciało Syna, by na końcu wreszcie zatoczyć ciężki kamień na Grób. A potem już tylko pozostaje mu czekać na tę Wielką Noc... To właśnie daje nam Wielki Tydzień, rozpoczynający się Niedzielą Palmową. Wejdźmy zatem uczciwie w Misterium naszego Pana Jezusa Chrystusa...
CZYTAJ DALEJ

Iść całym sercem za Chrystusem

2025-04-13 17:31

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Z sandomierskiego Rynku Starego Miasta wyruszyła uroczysta procesja z palmami, rozpoczynając obchody Niedzieli Palmowej.

Wierni zgromadzili się pod figurą Matki Bożej, gdzie Biskup Krzysztof Nitkiewicz poświęcił przyniesione palmy, a następnie odczytany został fragment Ewangelii o wjeździe Jezusa do Jerozolimy. Po modlitwie uformowała się procesja, która przeszła do bazyliki katedralnej, gdzie celebrowana była Msza świętą pod przewodnictwem Biskupa Ordynariusza.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję