Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

Na krawędzi

Kukła

Niedziela szczecińsko-kamieńska 18/2019, str. 8

[ TEMATY ]

tradycja

Silar/pl.wikipedia.org

Słomiany Judasz zawieszony na słupie w Sanoku

Słomiany Judasz zawieszony na słupie w Sanoku

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Gdzieś na południowym wschodzie Polski, w jakimś maleńkim miasteczku ktoś postanowił przywrócić zapomniany słusznie obyczaj „Sądu nad Judaszem”. Sporządzono słomianą kukłę, nadając jej karykaturalne rysy Żyda z pejsami, jarmułką i dużym czerwonym nosem. Wleczono kukłę ulicami miasteczka, obijano kijami (do której to czynności zachęcane były dzieci!), w końcu podpalono i utopiono. Taki atawistyczny wyraz ludowej kultury. Dzisiaj nazwano by to happeningiem.

Można na to wydarzenie spojrzeć oczyma wiary – i wtedy nic się nie zgadza. Pan Jezus dobrze wiedział, że Judasz, jeden z Apostołów, wyda Go w ręce prześladowców, a jednak, gdy ten przyszedł, by zdradzić pocałunkiem, powitał go słowami: „Przyjacielu...”. W Jego słowach do Judasza jest smutek, na pewno nie ma nienawiści. Ktoś mi niedawno zwrócił uwagę, że gdy Pan Jezus po śmierci zstąpił do otchłani, to zaraz na początku musiał się natknąć na niedawnego zrozpaczonego samobójcę, Judasza. Nikt nie wie, co sobie wtedy powiedzieli, a Kościół nigdy nie orzekł jaki jest jego los po śmierci.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Można też na to wydarzenie spojrzeć oczyma wrażliwości społecznej i patriotycznej. I wtedy ogarnia człowieka przerażenie. Kukle nadano rysy ludzkie w ogólności, a semickie w szczegółach. I dano sygnał, że człowieka w ogólności, a Żyda w szczególności można nienawidzić, można wlec ulicami miasta, można okładać kijami, palić, topić. Taka dopuszczalna forma wyładowywania frustracji, rozwiązywania problemów, poszukiwania winnych wszędzie poza sobą. Jest dla mnie niepojęte, że mógł komuś przyjść do głowy tego typu happening po Holokauście. Bardzo dobrze, że ludzie Kościoła szybko i jednoznacznie potępili ten eksces.

Można też na to wydarzenie spojrzeć oczyma wrażliwości kulturalnej z przekonaniem, że każda kultura ma prawo się w pełni wyrażać, że bez pełnej wolności wyrazu nie ma ani kultury, ani sztuki. Mało tego, można dodać, że rolą kultury, rolą sztuki jest szokowanie, wyrywanie z marazmu, z dotychczasowych przyzwyczajeń myślowych i estetycznych. Żeby wyrwać z marazmu, trzeba nieraz sięgnąć po skandal, bez tego nikt w nawale informacji nie zauważy „dzieła”. A gdy się spali kukłę Judasza, powiesi genitalia na krzyżu, spali książki, przygniecie Jana Pawła II meteorytem, przeładuje antyklerykalną sztukę stekiem wulgaryzmów nawołujących do zabójstwa – o wtedy o wydarzeniu mówi cały świat. Źle czy dobrze, to mało ważne – byle nie przekręcali nazwiska, jak ironizował kiedyś ks. Józef Tischner.

Jestem za pełną wolnością sztuki. Zakazy, bariery, przepisy prawne niczego dobrego nie zbudują. Chroniąc przed jakimś złem, równocześnie uniemożliwiają spontaniczność dobra. Stary, mądry Andrzej Frycz Modrzewski już w XVI wieku uczył, że prawo musi wkraczać tam, gdzie zawodzą dobre obyczaje. Jest zatem w naszym interesie, by nie zawodziły dobre obyczaje, by społeczna rozmowa przez sztukę i kulturę nie zapominała o etyce, a przede wszystkim o miłości. Patriotyzm dzisiaj to dbałość o dobre obyczaje, to prowadzenie do tego, by do uczciwości i poczciwości nie musiały przymuszać surowe prawa, ale przyzwoitość dobrze wyedukowanych obywateli.

* * *

Przemysław Fenrych
Historyk, felietonista, ekspert i trener Centrum Szkoleniowego Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Szczecinie

2019-04-30 09:16

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Adwentowe smakołyki

Trudno sobie wyobrazić Adwent i święta Bożego Narodzenia bez pierników.

Pieczenie ciasteczek jest jedną z wielu adwentowych tradycji. Zapach pieczonych pierniczków, cynamonu czy goździków chyba od zawsze kojarzy się ze zbliżającymi się świętami. W wielu domach pieczenie ciasteczek odbywa się na ok. dwa tygodnie przed Wigilią, dzięki temu pierniczki mają czas, by zmięknąć i nabrać nieco charakteru. Zachęcamy więc już teraz do ich wypiekania. Można je później zjeść ze smakiem lub przygotować wersję do powieszenia na choinkę.
CZYTAJ DALEJ

Poznań: abp Zieliński poświęcił tornistry pełne uśmiechu

2025-08-18 18:53

[ TEMATY ]

Caritas

Tornister pełen uśmiechów

Abp Zbigniew Zieliński

Archidiecezja Poznańska

Abp Zieliński poświęcił tornistry pełne uśmiechu

Abp Zieliński poświęcił tornistry pełne uśmiechu

Ponad pół tysiąca wyprawek szkolnych przygotowała Caritas Archidiecezji Poznańskiej ze składek złożonych w ramach akcji „Tornister Pełen Uśmiechów”. Przed katedrą poznańską tornistry poświęcił abp Zbigniew Zieliński.

„To są tornistry, które są wypełnione nie tylko książkami, zeszytami, przyborami szkolnymi, ale są też wypełnione ludzką życzliwością, która wam, drogie dzieci, te tornistry przygotowała” - mówił metropolita poznański. Podkreślił, że „do tych 500 tornistrów przygotowanych przez centralę Caritas Archidiecezji Poznańskiej trzeba dodać ogromną liczbę parafii, które - każda w swoim zakresie - przygotowywała tornistry wypełniając je życzliwą pomocą, przekazując wedle potrzeb”.
CZYTAJ DALEJ

Pielgrzymi nadziei z Pabianic wyruszyli na Jasną Górę

2025-08-19 09:28

[ TEMATY ]

archidiecezja łódza

ks. Paweł Kłys

Z Pabianic po raz 557. wyruszyła piesza pielgrzymka na Jasną Górę. Na szlak wyruszyło 225 osób, a w drodze dołączy do nich także grupa pątników z Dłutowa. Pielgrzymi dotrą do celu 24 sierpnia, aby uczestniczyć w uroczystościach odpustowych ku czci Matki Boskiej Częstochowskiej.

Hasłem tegorocznej pielgrzymki są słowa „Pielgrzymi nadziei”. – Nadzieja to temat, który będziemy w tych dniach pogłębiać – mówił do uczestników bp Zbigniew Wołkowicz. Hierarcha w swoim słowie odwołał się do postaci biblijnego Gedeona, który – choć przeżywał chwile zwątpienia – został umocniony przez Boga i posłany do działania. – Jeżeli pozwolimy Bogu poprowadzić się przez te dni pielgrzymowania, to odkryjemy, że On jest zawsze z nami – podkreślił kaznodzieja.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję