Reklama

Niedziela Świdnicka

Spuścizna św. Grzegorza z Nazjanzu

„Grzegorz przyczynił się do rozkwitu światła Trójcy Świętej, broniąc wiary, ogłoszonej na Soborze w Nicei: jeden jest tylko Bóg w trzech Osobach równych i różnych – Ojciec, Syn i Duch Święty – «potrójne światło, które w jedyny blask się zlewa»” (Benedykt XVI)

Niedziela świdnicka 32/2019, str. 7

[ TEMATY ]

wspomnienie

Wikimedia Commons

Miejsce spoczynku ciała św. Grzegorza z Nazjanzu w Bazylice św. Piotra w Rzymie

Miejsce spoczynku ciała św. Grzegorza z Nazjanzu w Bazylice
św. Piotra w Rzymie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Spuścizna literacka św. Grzegorza z Nazjanzu posiada specyficzny charakter, oddający usposobienie i talenty jej autora. Przy zestawieniu jego twórczości z innymi współczesnymi mu pisarzami chrześcijańskimi rzuca się w oczy brak komentarzy do Pisma św. oraz traktatów dogmatycznych. Natomiast z racji, iż Grzegorz był świetnym retorem, obdarzonym wybitnym kunsztem literackim, pozostawił po sobie niezwykle obfitą twórczość homiletyczną (45 mów), epistolarną (245 listów) i poetycką (prawie 18000 wierszy). Swoją twórczość traktował jako realizację misji otrzymanej od Boga: „Jako sługa Słowa pełnię posługę Słowa; obym nigdy nie dopuścił do zaniedbania czynienia tego dobra. Cenię i chętnie przyjmuję to powołanie, czerpię z niego więcej radości niż ze wszystkich innych rzeczy razem wziętych”.

Mowy św. Grzegorza są uważane za arcydzieła literatury patrystycznej ze względu na doskonałość formy, piękno języka i głębię treści. Cieszyły się wielką popularnością i były przekładane z greki na inne języki. Autor jest też pierwszym wielkim poetą chrześcijańskim. Jego ogromne dzieło poetyckie jest dzielone na trzy duże części: dogmatyczną, moralną i historyczną. W części historycznej na szczególną uwagę zasługuje poezja autobiograficzna.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Św. Grzegorz z Nazjanzu już w starożytności cieszył się zaszczytnym tytułem „Teologa”. To określenie przysługiwało osobie, która zgłębiała tajemnicę samego Boga, co dogmatycznie oznaczało prawdę o Bogu Trójjedynym. Ta podstawowa a zarazem najtrudniejsza kwestia szczególnie zajmowała św. Grzegorza. Jego zasługą było wypracowanie greckiej terminologii teologicznej, przy pomocy której można wyrazić tajemnicę Trójcy Świętej. Afirmował wyraźnie prawdę, że Duch Święty jest Bogiem: „jak długo mamy chować światło pod korcem i ukrywać przed innymi pełne bóstwo Ducha Świętego?”. Walcząc z herezjami swoich czasów, Grzegorz uwydatniał także pełne człowieczeństwo Chrystusa. Gdyby bowiem Zbawiciel nie przyjął całej ludzkiej natury, człowiek nie zostałby zbawiony. Maryja, ponieważ dała Synowi Bożemu ludzką naturę, jest prawdziwie Bożą Rodzicielką (gr. Theotokos). Grzegorz widzi w Niej wzorzec dla chrześcijan, przede wszystkim dla dziewic i ukazuje Maryję jako Orędowniczkę, którą można wzywać w potrzebie.

Nasz autor tak się wyraził o swojej pracy teologicznej: „Modlę się do Pana, by dał mi udział w łasce Salomona, który niczego sam nie wymyślił o Bogu. Kiedy bowiem mówił «jestem najgłupszy ze śmiertelników i nie mam umysłu człowieka», to wcale nie wyznaje jakiejś osobistej głupoty [czyż nie otrzymał daru mądrości?] – chce tylko dokładnie wyrazić, że nie posiada własnej mądrości, a że od wewnątrz kieruje nim mądrość doskonalsza – Boża”. Widać tu głębokie pragnienie służby prawdzie o Bogu. Jednocześnie Grzegorz był świadom wielkich ograniczeń w dociekaniu Bożych tajemnic i ich niezmierzonej głębi: „Należy więc tak znowu zacząć naszą mowę, Boga pojąć rozumem jest rzeczą trudną; wypowiedzieć Go zaś jest rzeczą niemożliwą, jak jeden z pogańskich teologów filozofował, według mego zdania nie bez sprytu, by się wydawało, że on nawet to pojął, co jest trudnym do powiedzenia, a przez podkreślenie, że jest niewypowiedzialne, uniknął przedstawienia dowodów. Zdanie zaś moje jest takie, że Boga wypowiedzieć jest rzeczą niemożliwą, ale rozumem Go pojąć – jeszcze bardziej niemożliwą. Bo to, co rozum pojął, łatwo można by słowami przedstawić, jeśli nie w sposób wystarczający, to przynajmniej w przybliżeniu, byleby słuchacz nie był całkiem chory na uszy i słaby na umyśle. Rzecz zaś tak wielką rozumem objąć jest zupełnie niemożliwe i nie do osiągnięcia, nie tylko dla ludzi o umyśle przytępionym i przyziemnym, ale i dla bardzo wzniosłych duchem i kochających Boga, i tak samo dla całej zrodzonej natury, jak i dla tych, którym drogę do pojęcia prawdy przesłania ta mgła i to ciężkie i słabe ciało”.

W dziedzinie ascezy św. Grzegorz przekazał dotychczasową tradycję, tworząc przy tym własne jej wątki. Razem ze św. Bazylim ułożył reguły życia monastycznego. Wszystkim chrześcijanom przypominał o konieczności modlitwy i pamięci o Bożej obecności: „konieczne jest pamiętanie o Bogu częściej niż się oddycha”. Wzywał do powszechnej solidarności, gdyż człowiek winien naśladować dobroć i miłość Boga.

2019-08-06 09:22

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Człowiek wiary

Niedziela przemyska 29/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

wspomnienie

Archiwum rodzinne

Śp. Tadeusz Błażko z synem Piotrem

Śp. Tadeusz Błażko z synem Piotrem

Śp. Tadeusz Błażko zmarł w Niedzielę Palmową 14 kwietnia br. w wieku 88 lat. Był wieloletnim kierowcą biskupów przemyskich. W różnych samochodach spędził setki godzin, przemierzając Polskę wzdłuż i wszerz. Kontynuował pracę w Kurii, przygotowywał materiały wychodzące do parafii, przynosił pocztę i pomagał petentom znaleźć właściwe biuro. W parafii pw. św. Benedykta, Cyryla i Metodego w Przemyślu na osiedlu Kazanów abp Józef Michalik przewodniczył Mszy św. pogrzebowej i wygłosił homilię. Uroczystość żałobna zgromadziła liczne duchowieństwo, parafian, przyjaciół oraz przedstawicieli kierowców polskich biskupów. Pana Tadeusza zatrzymujemy w swojej pamięci jako człowieka zawsze uśmiechniętego, życzliwego, a zarazem profesjonalistę w swoim zawodzie.
Obok publikujemy fragmenty homilii wygłoszonej w czasie Mszy św. pogrzebowej

Warto dzisiaj sobie to uświadomić, przy tej okazji pogrzebowego obrzędu, który zawsze jest bólem, ale ten ból nie jest bezsensowny. Po rozstaniu jest w stanie nam otworzyć nową perspektywę. Warto nabywać tego sposobu myślenia i patrzenia na życie przez wiarę, a nabywa się go przez życie uczciwe, pracowite, zakorzenione w codzienności.
CZYTAJ DALEJ

Ojciec Pio, dziecko z Pietrelciny

Niedziela Ogólnopolska 38/2014, str. 28-29

[ TEMATY ]

O. Pio

Commons.wikimedia.org

– Francesco! Francesco! – głos Marii Giuseppy odbijał się od niskich kamiennych domków przy ul. Vico Storto Valle w Pietrelcinie. Ale chłopca nigdzie nie było widać, mały urwis znów gdzieś przepadł. Może jest w kościele albo na pastwisku w Piana Romana? A tu kabaczki stygną i ciecierzyca na stole. W całym domu pachnie peperonatą. – Francesco!

Maria Giuseppa De Nunzio i Grazio Forgione pobrali się 8 czerwca 1881 r. w Pietrelcinie. W powietrzu czuć już było zapach letniej suszy i upałów. Wieczory wydłużały się. Panna młoda pochodziła z rodziny zamożnej, pan młody – z dużo skromniejszej. Miłość, która im się zdarzyła, zniwelowała tę różnicę. Żadne z nich nie potrafiło ani czytać, ani pisać. Oboje szanowali religijne obyczaje. Giuseppa pościła w środy, piątki i soboty. Małżonkowie lubili się kłócić. Grazio często podnosił głos na dzieci, a Giuseppa stawała w ich obronie. Sprzeczki wywoływały też „nadprogramowe”, zdaniem męża, wydatki żony. Nie byli zamożni. Uprawiali trochę drzew oliwnych i owocowych. Mieli małą winnicę, która rodziła winogrona, a w pobliżu domu rosło drzewo figowe. Dom rodziny Forgione słynął z gościnności, Giuseppa nikogo nie wypuściła bez kolacji. Grazio ciężko pracował. Gdy po latach syn Francesco zapragnął być księdzem, ojciec, by sprostać wydatkom na edukację, wyjechał za chlebem do Ameryki. Kapłaństwo syna napawało go dumą. Wiele lat później, już w San Giovanni Rotondo, Grazio chciał ucałować rękę syna. Ojciec Pio jednak od razu ją cofnął, mówiąc, że nigdy w życiu się na to nie zgodzi, że to dzieci całują ręce rodziców, a nie rodzice – syna. „Ale ja nie chcę całować ręki syna, tylko rękę kapłana” – odpowiedział Grazio Forgione, rolnik z Pietrelciny.
CZYTAJ DALEJ

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

2025-09-23 12:37

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz, choćby w niewielkim zakresie. Karze zaś tych, którzy mają serce skąpe i niczego nie dają potrzebującym.

Jezus powiedział do faryzeuszów: «Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień ucztował wystawnie. U bramy jego pałacu leżał żebrak pokryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza. A także psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany. Gdy cierpiąc męki w Otchłani, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i przyślij Łazarza, aby koniec swego palca umoczył w wodzie i ochłodził mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”. Lecz Abraham odrzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz w podobny sposób – niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A ponadto między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd nie przedostają się do nas”. Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca. Mam bowiem pięciu braci: niech ich ostrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”. Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!” „Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby ktoś z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś z umarłych powstał, nie uwierzą”».
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję