Reklama

Niedziela Kielecka

Aktywni dla Szańca

Potencjał zbudowany z ludzi chroni ten fragment świętokrzyskiej ziemi i dba o wyjątkowe dziedzictwo.

Niedziela kielecka 2/2021, str. IV

[ TEMATY ]

Kielce

Muzeum Diecezjalne

T.D.

W Muzeum Parafialnym

W Muzeum Parafialnym

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kto ma Chroberz, Książ i Szaniec, może iść z królową w taniec” – przysłowie o kilkusetletniej proweniencji jest chętnie przytaczane w Szańcu – niewielkiej miejscowości mającej do zaoferowania bogatą spuściznę historyczną, kulturową, architektoniczną.

Czemu służy ruch społeczny

Mieszkańcy Szańca mocno angażowali się w różne inicjatywy, od zainteresowania kościołem parafialnym i powołania Muzeum Parafialnego, przez ochronę naturalnych zasobów w postaci okolic Źródła „Stok”, utrwalanie w publikacjach lokalnej przebogatej historii i kultury ludowej, profilaktykę i edukację, czy wreszcie widowiskowe pochody Trzech Króli i budowę żywej szopki (te dwie ostatnie inicjatywy w tym roku zablokowała pandemia).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tę wielopłaszczyznową aktywność ujęto w ramy organizacyjne powołując Stowarzyszenie Miłośników Szańca (2013 r.). Osoby skupione wokół ludzi z doświadczeniem samorządowym nabytym w Busku-Zdroju – prezesa stowarzyszenia Artura Prędkiego i wiceprezesa Tomasza Mierzwy, zaangażowały się działania na rzecz rozwoju miejscowości.

Dzięki ich staraniom na miejscu budynku po dawnej bibliotece gminnej (lokalizacji z tzw. duszą i własną historią, która jednak z czasem zaniedbana, i straszyła, i przyciągała patologiczne zachowania), wskutek wsparcia funduszy zewnętrznych – powstał Wiejski Dom Kultury. Obecnie mieści się w nim świetlica z salą komputerową, salą do tańca i siłownią, a także miejsce spotkań dla członków Stowarzyszenia i Koła Gospodyń Wiejskich. Teren na zewnątrz także został zagospodarowany, z altaną grillową, dobrze widoczną z tarasu domu. – Wiele środowisk korzysta z grilla, z terenu wokół. Przy okazji wszyscy uczą się współodpowiedzialności, w tym młodzież, która nie zostawia tutaj nieporządku – mówią szefowie stowarzyszenia.

Artefakty na piętrze

Muzeum Parafialne na piętrze domu to bodaj jedyna taka realizacja na terenie diecezji kieleckiej, powstała najpierw na bazie zasobów wyszukanych na kościelnym strychu, udostępnionych przez ks. proboszcza Marka Tazbira, następnie uzupełnianych pozyskiwanymi eksponatami. Fachowo opisane i skatalogowane zbiory muzealne parafii, swój profesjonalny kształt zawdzięczają pochodzącej z Szańca mieszkance Krakowa, kustosz Małgorzacie Niechaj, pracownicy Muzeum Krakowa. Dzięki niej i pomocy krakowskich muzealników udało się np. zweryfikować czas powstania szacownych eksponatów, uważanych wstępnie za młodsze. Panowie T. Mierzwa i A. Prędki nazywają siebie żartobliwie historykami-szperaczami-amatorami. Odkryli w sobie zamiłowanie do tej dziedziny, wiele godzin spędzili nad teksami łacińskimi (w tym łaciną z np. Antwerpii), z pasją opowiadają o „kąpieli kartka po kartce” starych ksiąg i modlitewników, którym fachowe zabiegi przywróciły świetność. Książki zostały powierzone specjalistom z Pracowni Konserwacji Biblioteki Jagiellońskiej, a szaty liturgiczne – Pracowni Konserwacji Tkanin, zaś obrazy – Pracowni Konserwacji Obrazów Muzeum Miasta Krakowa.

Reklama

Skarby muzeum

Z 1645 r. pochodzi starodruk wydany w Antwerpii, na okładce widnieje nazwisko: Matthias Faber – to niemiecki jezuita, XVII-wieczny pisarz religijny i kaznodzieja, którego trop prowadzi do Arian, mocno aktywnych w tym terenie. Muzeum posiada także m.in. zbiór kazań ks. Szymona St. Makowskiego, kanonika krakowskiego od św. Floriana, wydanych w 1675. Wśród muzealnych rarytasów warto zwrócić uwagę na srebrny pacyfikał z fundacji bp. Filipa Padniewskiego z XVI wieku. Wśród blisko 30 ornatów, kilka pochodzi z XVIII wieku, feretrony cierpliwie czekają w kolejce na zabiegi naprawcze (przypuszcza się, że dwa należały do zasobów nieistniejącego klasztoru kamedułów). Ciekawa jest figura leżącego Chrystusa, prawdopodobnie z wielkanocnych grobów, z drewna, ale „pusta” w środku. – Długo poszukiwałem zdjęć studentów z Wilna, którzy utrwalili wnętrze naszego kościoła z 1914 r., jeszcze przed zmianą jego wyposażenia – opowiada Artur Prędki, prowadząc do kolekcji zdjęć. Historyczne fotografie ukazują także wieś i jego mieszkańców.

Reklama

W szanieckim muzeum jest co oglądać. Tłumy gości ściągały do Szańca na doroczną wystawę szopek, organizowaną przez kustosz Małgorzatę Niechaj, ale w tym roku ekspozycja stoi pod znakiem zapytania ze względu na reżim sanitarny.

Kochają swoje „Źródło”

Jednym z pierwszych zadań, jakim zajęło się Stowarzyszenie, było zagospodarowanie pełnego uroku, choć zaniedbanego miejsca zwanego Źródło „Stok”. Niegdyś czerpano z niego wodę do użytku w gospodarstwach domowych w okresach suchych, gdy powszechnie wysychały studnie. Tutaj wody nigdy nie brakowało – z całej okolicy kobiety przychodziły nad krystalicznie czysty zbiornik, aby skorzystać z jego zasobów. W latach 50. XX wieku źródło obudowano murowanym ogrodzeniem, tworząc zbiornik wodny. Ale miejsce z upływem lat popadało w zaniedbanie, na szczęście wielu inicjatywnych mieszkańców Szańca dostrzegało jego potencjał. Celem zagospodarowania przestrzeni wokół Źródła „Stok” Stowarzyszenie Miłośników Szańca sformułowało i złożyło wniosek do Buskiej Lokalnej Grupy Działania „Słoneczny Lider”. W sprawę zaangażowała się rzesza ludzi, nie licząc włożonych godzin pracy i poświęcanego czasu wolnego. Ich zapał plus środki pochodzące z projektu finansowanego ze środków unijnych złożyły się na efekt końcowy. Jest nim lokalny amfiteatr, który mógł powstać dzięki naturalnemu ukształtowaniu terenu. We współpracy z Buskim Samorządowym Centrum Kultury dzieją się tutaj ciekawe rzeczy: widowiska plenerowe, pikniki rodzinne, popularne „osiemnastki”, biesiady i spotkania dla różnych grup.

Dziedzictwo wiary

Wszystko to toczy się w tle szacownego, jednego z piękniejszych gotyckich kościołów w diecezji. Przypomnijmy krótko. Szaniec był, obok Prandocina, ośrodkiem najstarszych dóbr Odrowążów w Małopolsce, istniejącym zapewne już w XI wieku, choć o pierwszym kościele dowiadujemy się w 1. poł. XIII stulecia. W 1326 r. wzmiankowana była w Szańcu parafia. Obecnie istniejąca świątynia pw. Wniebowzięcia NMP powstała pod koniec XV wieku (konsekracja miała miejsce w 1499 r.), a jej fundatorem był Krzesław z Kurozwęk herbu Poraj (1440 – 1503), biskup włocławski i kanclerz Królestwa. Do XIX wieku budowla zachowała swój pierwotny kształt, choć powtórna konsekracja (1662 r.) może sugerować zniszczenia w czasie wojen szwedzkich. W 1863 r. dobudowano kruchtę od strony północnej, a w latach 1914-15 świątynia została gruntownie odnowiona i powiększona o kruchtę zachodnią. W 1930 r. wykonano kolejny remont kościoła, postawiono też murowaną dzwonnicę i wschodni odcinek ogrodzenia z bramą główną, a także trzy kaplice różańcowe.

Znajdująca się w otoczeniu kościoła drewniana kaplica św. Antoniego powstała w 1876 r.; tradycja mówi, że użyto do jej budowy drewna pochodzącego z klasztoru kamedułów, założonego w lasach koło Szańca w 1722 r.

2021-01-05 11:50

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wspominali wybitnego historyka

Niedziela kielecka 8/2024, str. I

[ TEMATY ]

Kielce

KD

W spotkaniu wzięło udział również środowisko naukowe historyków z UJK

W spotkaniu wzięło udział również środowisko naukowe historyków z UJK

Był człowiekiem głębokiej wiary i potrafił ją wiązać z nauką. Całym sobą angażował się w wykład, wręcz spalał się dla innych, nie oszczędzając czasu dla studentów, wykładowców – mówił prof. dr hab. Ryszard Gryz o ks. prof. dr. hab. Danielu Olszewskim.

W 9. rocznicę śmierci zasłużonego dla historiografii i historii Kościoła ks. prof. dr. hab. Olszewskiego środowisko naukowe Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, przyjaciele, rodzina wspominali kapłana, przybliżając jego ogromny dorobek. Spotkanie 6 lutego w Kurii Kieleckiej zorganizowało Stowarzyszenie Przyjaciół Archiwum Diecezjalnego im. bł. Wincentego Kadłubka, którego był on współzałożycielem.

CZYTAJ DALEJ

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

[ TEMATY ]

film

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Dokument opowiada historię rodziny, z której wywodzi się wyjątkowy człowiek, wielki Papież i późniejszy święty. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. Głęboka więź powstaje dzięki zaufaniu i prawdzie, a wszystko zanurzone i przesycone jest miłością. Rodzina Wojtyłów uczy, że pozytywne związki i relacje kształtują całe nasze życie.

CZYTAJ DALEJ

Rozmowa z Ojcem - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

2024-03-29 14:12

[ TEMATY ]

abp Wacław Depo

Karol Porwich/Niedziela

Abp Wacław Depo

Abp Wacław Depo

Jak wygląda życie codzienne Kościoła, widziane z perspektywy metropolii, w której ważne miejsce ma Jasna Góra? Co w życiu człowieka wiary jest najważniejsze? Czy potrafimy zaufać Bogu i powierzyć Mu swoje życie? Na te i inne pytania w cyklicznej audycji "Rozmowy z Ojcem" odpowiada abp Wacław Depo.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję