Reklama

Ciepło, zimno... Nobel

Zdolność odczuwania ciepła, zimna oraz dotyku jest niezbędna dla przetrwania gatunku ludzkiego – podano w uzasadnieniu tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Instytut Karolinska w tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznał Davidowi Juliusowi oraz Ardemowi Patapoutianowi. Mimo wcześniejszych spekulacji nagroda nie trafiła w ręce twórców technologii mRNA, która umożliwiła szybkie opracowanie szczepionki przeciw COVID-19. Instytut postanowił uhonorować tych dwóch naukowców za odkrycie receptorów temperatury i dotyku.

Jak podkreślono w uzasadnieniu decyzji, zdolność odczuwania ciepła, zimna oraz dotyku jest absolutnie konieczna dla przetrwania gatunku ludzkiego, gdyż pozwala na interakcje z otaczającym światem. Zdolności te są dla nas tak oczywiste, że zwykle nie zastanawiamy się nad tym, jak dokładnie one funkcjonują. Tegoroczni laureaci postanowili jednak zgłębić to zagadnienie i poświęcić mu wiele lat żmudnej pracy naukowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

David Julius jest profesorem fizjologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Jest on również laureatem innych licznych nagród i wyróżnień. W swoich badaniach nad receptorami temperatury wykorzystał kapsaicynę, która odpowiada m.in. za ostry smak papryczek chili. Każdy, kto choć raz spróbował tej pikantnej papryki, zauważył zapewne, że powoduje ona charakterystyczne pieczenie. Choć już wcześniej wiadomo było, że kapsaicyna powoduje uczucie bólu, naukowcy nie byli w stanie wyjaśnić przyczyn takiej reakcji. Drobiazgowe badania prowadzone przez zespół pod kierownictwem prof. Juliusa doprowadziły jednak do zidentyfikowania genu, który uwrażliwiał komórki nerwowe na działanie kapsaicyny. Dalsze eksperymenty pozwoliły na zidentyfikowanie genu, który kodował białko nowo odkrytego kanału jonowego. Podczas badania zdolności białek do reakcji na ciepło Julius zdał sobie sprawę, że odkrył nowe receptory aktywowane przez temperatury, które mogą być odbierane jako ból.

Ardem Patapoutian jest profesorem w kalifornijskim instytucie badawczym Scripps Research Institute. W swojej pracy skupiał się przede wszystkim na funkcjonowaniu receptorów aktywowanych w wyniku nacisku. W pierwszej kolejności zidentyfikował on linię komórkową wytwarzającą impuls elektryczny przy dotknięciu ich pipetą. Przyjęto więc, że receptory aktywowane przez bodźce mechaniczne są kanałami jonowymi. W dalszej kolejności naukowcy wyselekcjonowali 72 geny do dalszej analizy. Badania prowadzone przez Patapoutiana wymagały pojedynczego wyłączania każdego z 72 genów w celu zidentyfikowania tego, który odpowiada za odbieranie nacisku. Finalnie okazało się, że tylko jeden z nich pełni właśnie tę funkcję.

Co ciekawe, zarówno Julius, jak i Patapoutian wykorzystywali w swoich wcześniejszych badaniach inny powszechnie znany związek chemiczny – mentol. Substancja wykorzystywana w kremach, syropach oraz olejkach do inhalacji pozwoliła na odkrycie kolejnego receptora, który jest aktywowany przez chłód.

Reklama

Tegoroczna Nagroda Nobla pokazuje, jak istotne w świecie nauki są te odkrycia. Zdolność odczuwania temperatury oraz dotyku ma niebagatelne znaczenie nie tylko dla naszych zmysłów i codziennego życia (dzięki nim jesteśmy w stanie ocenić chociażby temperaturę naszej porannej kawy). Naukowcy wskazują, że odkrycie tych receptorów umożliwi dalsze badania nad chorobami zaburzeń czucia, takimi jak np. neuropatia cukrzycowa. Nie ulega także wątpliwości, że odkrycia te będą sprzyjać dalszym pracom prowadzącym do wzrostu naszej wiedzy na temat tego, jak odczuwamy ciepło, zimno i dotyk.

Warto przypomnieć, że w ubiegłych latach Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny została przyznana m.in. za odkrycie wirusa HIV (2008 r.), za odkrycia dotyczące komórek mózgowych odpowiadających za system orientacji w przestrzeni (2014 r.) oraz za odkrycia dotyczące nowej terapii malarii (2015 r.). W 2020 r. Komitet Noblowski wyróżnił trójkę naukowców: Harreya Altera, Michaela Houghtona oraz Charlesa M. Rice’a – za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C.

Tradycyjnie ceremonia wręczenia Nagród Nobla w dziedzinie medycyny odbędzie się 10 grudnia (w rocznicę śmierci Alfreda Nobla) w Sztokholmie. Ze względu na wciąż trwające ograniczenia pandemiczne tegoroczni laureaci otrzymają medale i honorowe dyplomy we własnych krajach. Dwóch laureatów nagrody w dziedzinie medycyny podzieli się nagrodą pieniężną w wysokości 10 mln koron szwedzkich (ok. 4,5 mln zł).

Ardem Patapoutian urodził się w 1967 r. w Bejrucie w Libanie. Z powodu wojny przeniósł się do Los Angeles w USA. Najpierw uzyskał stopień doktora w kalifornijskim Institute of Technology w Pasadenie, potem został profesorem w Scripps Research Institute w La Jolla w Kalifornii. Od 2014 r. jest badaczem Instytutu Medycznego Howarda Hughesa

David Julius urodził się w 1955 r. w Nowym Jorku w USA. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, a staż odbył na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Jest profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Do Nagrody Nobla typowano go już w 2014 r.

2021-10-19 13:47

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Laureaci nagrody TOTUS 2017: Jerzy Kalina, Radio Plus, twórcy choreografii ŚDM 2016

[ TEMATY ]

nagroda

chrzescijanskiegranie.pl

Rzeźbiarz Jerzy Kalina, psychoterapeuta Jan Arczewski, Radio Plus, Progimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie oraz twórcy oprawy muzyczno-choreograficznej Światowych Dni Młodzieży w Krakowie - to tegoroczni laureaci nagrody TOTUS TUUS, przyznawanej osobom i instytucjom, które przyczyniają się do promowania nauczania św. Jana Pawła II. Nagrody wręczono w sobotę 7 października, w przededniu XVII Dnia Papieskiego, na Zamku Królewskim w Warszawie.

Galę wręczenia nagród TOTUS TUUS poprowadził dziennikarz Tomasz Wolny. Wydarzenie było transmitowane przez TVP2.
CZYTAJ DALEJ

Próba siłowego wejścia do KRS? Nieznani mężczyźni chcieli się dostać do budynku

2025-08-19 17:25

[ TEMATY ]

Krajowa Rada Sądownictwa

siłowe wejście

karty magnetyczne

próba

Telewizja Republika

Sędziowie przed siedzibą KRS

Sędziowie przed siedzibą KRS

Mężczyźni, którzy podjęli próbę siłowego wejścia do Krajowej Rady Sądownictwa próbowali kartami magnetycznymi otwierać drzwi. Jeden z nich podawał się za sędziego-dyrektora z resortu sprawiedliwości kierowanego przez Waldemara Żurka - informuje portal Niezalezna.pl

Wszystko miało się odbyć już po zakończeniu godzin urzędowania Krajowej Rady Sądownictwa. Do gmachu weszli przedstawiciele ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka i żądają od ochrony wydania dostępu do biur KRS - dowiedział się portal Niezalezna.pl.
CZYTAJ DALEJ

Trójstyk: w sobotę modlitwa trzech narodów o pokój

2025-08-19 19:15

[ TEMATY ]

Polska

Czechy

Słowacja

Trójstyk

Karol Porwich/Niedziela

Wierni trzech sąsiadujących ze sobą diecezji - opawsko-ostrawskiej w Czechach, żylińskiej na Słowacji i bielsko-żywieckiej w Polsce - po raz 15. spotkają się 23 sierpnia br. na modlitwie na Trójstyku w Beskidzie Śląskim. Malowniczy przysiółek Jaworzynki to miejsce, gdzie łączą się granice trzech państw. Zebrani w tym miejscu pielgrzymi modlić się będą o pokój na świecie.

Mszy św. będzie przewodniczył biskup żyliński Tomáš Galis. Przy ołtarzu polowym modlić się będą biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel oraz biskup ostrawsko-opawski Martin David, który wygłosi homilię. W liturgii udział wezmą księża i wierni z sąsiadujących ze sobą diecezji.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję