Reklama

Niedziela Kielecka

Straty Kościoła kieleckiego podczas II wojny światowej

Kościół katolicki poniósł ogromne straty podczas II wojny światowej – 7 kościołów diecezji kieleckiej zostało całkowicie zniszczonych, 145 – częściowo uszkodzonych, podobnie degradacji uległy zasoby parafialne, np. biblioteczne i archiwalne. Wkrótce możemy się spodziewać wystawy i wydawnictwa na ten temat.

Niedziela kielecka 5/2022, str. VI

[ TEMATY ]

II wojna światowa

zniszczenie

T.D.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Wyeksponowana w kościele w Lelowie rzeźba Chrystusa Frasobliwego jako świadectwo dewastacji kościoła w 1939 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Skalę strat rzeczowych, jakie poniósł Kościół katolicki w naszym regionie podczas II wojny światowej, bada Muzeum Wsi Kieleckiej, które realizuje projekt zatytułowany: Straty w obiektach sakralnych diecezji kieleckiej w czasie II wojny światowej – zasoby Archiwum Diecezjalnego w Kielcach. Dofinansowanie całego projektu Muzeum Wsi Kieleckiej otrzymało w większości z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

– Muzeum Wsi Kieleckiej zaprosiło do współpracy mnie i ks. dr. Tomasza Gocela, dyr. Archiwum Diecezjalnego – mówi Ewa Kołomańska, kierownik Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, jednostki Muzeum Wsi Kieleckiej. Wyjaśnia, że materiał jest opracowywany głównie na postawie dokumentacji Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, ze szczególnym uwzględnieniem ankiet powstałych w 1945 i 1946 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dodatkowo wykorzystane zostaną zasoby archiwów parafialnych oraz dokumenty kwerendy z Archiwum Państwowego w Kielcach oraz z kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

Reklama

– W 2021 r. wykonaliśmy ogromną kwerendę w archiwach diecezji kieleckiej i dzięki temu wiemy, jakie kościoły, jakie obiekty sakralne zostały zniszczone bezpowrotnie, jakie wyposażenie tych kościołów zaginęło – wyjaśnia. Na bazie opracowanych materiałów powstaje wystawa, która powinna być gotowa w wakacje. Będzie to ekspozycja zewnętrzna. Zamiarem organizatorów jest, aby znalazła się ona w różnych miejscach diecezji. Wystawie będzie towarzyszył katalog. Planowane jest także wydawnictwo na bazie opracowywanych w ub.r. materiałów źródłowych i stosowne noty do rejestru polskich strat wojennych.

Ewa Kołomańska szacuje, że straty w kościołach diecezji były znaczne.

– Na terenie diecezji kieleckiej zostało zniszczonych w mniejszym lub większym stopniu ponad połowa kościołów. Przed rozpoczęciem II wojny światowej na terenie diecezji kieleckiej znajdowało się 246 kościołów, z czego 216 było murowanych, a 30 drewnianych. Dokumenty zebrane po wojnie z poszczególnych parafii diecezji przekazują informację o całkowitym zniszczeniu 7 świątyń (5 podczas działań wojennych, 2 poza działaniami wojennymi) i uszkodzeniu, w mniejszym lub większym stopniu, dalszych 145 kościołów– one później były odbudowywane i odnawiane – mówi. Inną kategorią są straty bibliotek czy wyposażenia kościołów.

– A to również są bardzo cenne materiały. Niestety, nie wszystko da się w pełni ustalić. Archiwa ginęły, często też nie było spisu tego, co się w nich znajdowało, i tylko na podstawie wizytacji biskupich czy dziekańskich jesteśmy w stanie odtworzyć pewne rzeczy, które zostały zniszczone w okresie wojny – stwierdza.

Te straty różnie wyglądały w różnych etapach wojny – zauważa Ewa Kołomańska. – W pierwszym okresie wojennym odbywała się pospolita grabież obiektów sakralnych, np. z wotów, które były wykonane z drogocennych kruszców. Ale były również takie przypadki, jak w Lelowie, gdzie spłonęło wnętrze kościoła.

Poważne straty odnotowano na przyczółku sandomierskim, wzdłuż linii Wisły, gdyż tam długo trwały działania frontowe. I tak XIV-wieczny kościół w Kargowie został zniszczony w całości, dwa kościoły w Szydłowie także zniszczone w całości. Duże straty odnotowano w Wiślicy. – Podczas grabienia kościoła i mienia kościelnego zaginęły m.in. dwa kielichy z czasów Kazimierza Wielkiego. Podobne rozgrabiono w wielu miejscach zabytkowe dzwony, np. z 1552 r. w Gnojnie – wyjaśnia historyczka.

Duże straty poniosły także m.in. kościoły w Ociesękach (całkowicie spalony), Biechowie, Pacanowie, na Grodzisku koło Ojcowa.

2022-01-25 11:45

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Korony Pani Jackowej

Niedziela przemyska 28/2021, str. I

[ TEMATY ]

II wojna światowa

Archiwum parafii archikatedralnej w Przemyślu

80 lat temu wskutek pożaru został zniszczony dach archikatedry

80 lat temu wskutek pożaru został zniszczony dach archikatedry

25-26 czerwca 1941 r. katedra przemyska stanęła w ogniu. 80 lat po tych wydarzeniach parafianie postanowili podziękować za uratowanie i odbudowanie Matki kościołów przemyskich.

Podczas wojny, wskutek ostrzału Przemyśla trafiona została sygnaturka katedry, a w rezultacie cały dach spłonął. Tylko dzięki ofiarnej akcji wikarych katedralnych, kapituły i parafian udało się uchronić świątynię przed całkowitym spaleniem. Służba Boża w katedrze została wstrzymana. Przeniesiono ją do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa.
CZYTAJ DALEJ

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w Ghanie

[ TEMATY ]

nominacja

dyplomacja

diecezja kielecka

kolegium.opoka.org

Ks. prałat dr Henryk Jagodziński – prezbiter diecezji kieleckiej, pochodzący z parafii w Małogoszczu, został mianowany przez Ojca Świętego Franciszka, nuncjuszem apostolskim w Ghanie i arcybiskupem tytularnym Limosano. Komunikat Stolicy Apostolskiej ogłoszono 3 maja 2020 r.

Ks. Henryk Mieczysław Jagodziński urodził się 1 stycznia 1969 roku w Małogoszczu k. Kielc. Święcenia prezbiteratu przyjął 3 czerwca 1995 roku z rąk bp. Kazimierza Ryczana. Po dwuletniej pracy jako wikariusz w Busku – Zdroju, od 1997 r. przebywał w Rzymie, gdzie studiował prawo kanoniczne na uniwersytecie Santa Croce, zakończone doktoratem oraz w Szkole Dyplomacji Watykańskiej. Jest doktorem prawa kanonicznego.
CZYTAJ DALEJ

Ojciec Bruno, współbrat papieża Leona XIV

2025-07-09 15:24

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Foto archiwum o. Bruno Silvestrini

Ojciec Bruno Silvestrini pochodzi z włoskiego regionu Marchii (Marche). Urodził się w cieniu bazyliki Matki Bożej z Loreto, w małej miejscowości Porto Recanati. W tym to miejscu Fryderyk II Szwabski, wnuk Fryderyka Barbarossy, zbudował zamek, aby bronić skarbca Świętego Domku w Loreto. Dlatego jego miejscowość jest silnie związana z kultem Madonny, a on jest zakochany w Maryi Dziewicy. Przez okno swojego domu, mógł z daleka oglądać kopułę maryjnego sanktuarium. Nawet teraz, za każdym razem kiedy wraca do domu i widzi kopułę bazyliki w Loreto, jego serce się raduje.

Ten augustianin, wyświęcony w 1981 roku, po piastowaniu różnych stanowisk w Kościele i w swoim zakonie, jest dziś Zakrystianem Papieskim (po włosku funkcja ta nazywa się: custode del Sacrario Apostolico) i współpracuje z Biurem Celebracji Liturgicznych Papieża. Łączą go bliskie związki ze swoim współbratem, Leonem XIV, który jada obiad w ich augustiańskiej wspólnocie zamieszkującej w małym klasztorze niedaleko Kaplicy Sykstyńskiej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję