Reklama

Niedziela Rzeszowska

Sto lat temu urodził się Józef Szajna

13 marca 1922 r. w Rzeszowie w rodzinie Juliana i Karoliny (z d. Pieniążek) Szajnów urodził się Józef Karol, o którym później mówiono, że jest jednym z pięciu największych artystów XX wieku.

Niedziela rzeszowska 13/2022, str. VI

[ TEMATY ]

Józef Szajna

Archiwum rodziny Szajnów

Audiencja u Jana Pawła II

Audiencja u Jana Pawła II

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Uczył się w II Gimnazjum im. S. Sobińskiego w Rzeszowie (dziś II LO im. płk. Leopolda Lisa-Kuli). We wrześniu 1939 r. znalazł się w 17. Pułku Piechoty i bronił Lwowa. Potem włączył się w działalność konspiracyjną w Szarych Szeregach (ps. Esjot 25). W 1941 r. przedostał się na Węgry, chcąc dołączyć do polskiej armii na Zachodzie. Został jednak aresztowany i zesłany do Auschwitz. Latem 1943 r. skazano go na śmierć za próbę ucieczki. Osadzono go w tzw. Stehzelle – celi stania. Tuż przed terminem egzekucji zmieniono komendanta obozu i z tej okazji ogłoszono „amnestię” dla skazańców. – Czyż to „skazanie na życie” – jak sam mawiał – nie było szczególnym znakiem Opatrzności?

Zimą 1944 r. przekazano go do Buchenwaldu. 15 kwietnia 1945 r. zbiegł z marszu śmierci. Dotarł do polskiego liceum w Maczkowie (tak nazwano miasteczko Haren, zdobyte przez 1. Dywizję Pancerną gen. Maczka) i tam zdał maturę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Po przybyciu do kraju studiował w ASP w Krakowie. Zdobył dyplomy z grafiki i ze scenografii. Bardzo szeroka była jego działalność artystyczna – teatralna, plastyczna, naukowo-dydaktyczna.

W 1982 r., protestując przeciwko stanowi wojennemu, ustąpił ze stanowiska dyrektora teatru i profesora w ASP w Warszawie.

Reklama

13 marca 1997 r. otwarto w Rzeszowie „Szajna Galerię”. Przygotował wówczas słynny spektakl Déballage. 11 kwietnia 1997 r. miałem zaszczyt wręczać mu insygnia Honorowego Obywatela Miasta Rzeszowa.

Uniwersytet Rzeszowski wyróżnił go 7 czerwca 2007 r. tytułem doktora honoris causa. Takiż tytuł przyznały mu również inne uczelnie. 30 czerwca 2008 r. nadano mu pośmiertnie odznakę Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego.

Na Placu Cichociemnych w Rzeszowie znajduje się jego kompozycja przestrzenna Przejście 2001, przedstawiająca bramę z wyciętą sylwetką człowieka, przechodzącego od czasów pogardy do czasów poszanowania godności ludzkiej.

Z jego dzieł przebijają osobiste przeżycia wojenne. Emanują one refleksją o sensie życia i śmierci, o istnieniu człowieka w labiryncie losu, o pamięci i o niepamięci, o przyjaźni i o nienawiści, o przemocy i o rozpadzie, o roli artysty, o misji człowieka.

Profesor Szajna nie pałał żądzą odwetu. Mówił: „Nie wolno natomiast zapominać. Może, jeśli przekracza to nasze możliwości, nie trzeba przebaczać. Ale mścić się nie należy, bo ktoś to koło cierpienia musi przecież zatrzymać”. Wykładał także w WSIiZ w Rzeszowie. Miał nadzieję, że w rodzinnym mieście znajdzie się miejsce na jego wizjonerski pomnik Drabina do nieba. Mimo oficjalnych deklaracji nie ziściło się to do dziś.

W 2001 r. Józef Szajna był przyjęty przez Jana Pawła II. Podarował mu wymowny obraz pt. Numer. Józef Szajna spotkał się także z Ojcem Świętym Benedyktem XVI podczas jego wizyty w KL Auschwitz 28 maja 2006 r. Był wówczas jednym z 32 byłych więźniów tego obozu zagłady. Przekazał papieżowi miniaturę swojego pomnika Przejście.

Profesor Józef Szajna zmarł 24 czerwca 2008 r. w Warszawie. Spoczywa na Powązkach w kwaterze 14-3-11.

Szerszy materiał na temat prof. Józefa Szajny znajduje się na www.rzeszow.niedziela.pl .

2022-03-22 13:23

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Próba siłowego wejścia do KRS? Nieznani mężczyźni chcieli się dostać do budynku

2025-08-19 17:25

[ TEMATY ]

Krajowa Rada Sądownictwa

siłowe wejście

karty magnetyczne

próba

Telewizja Republika

Sędziowie przed siedzibą KRS

Sędziowie przed siedzibą KRS

Mężczyźni, którzy podjęli próbę siłowego wejścia do Krajowej Rady Sądownictwa próbowali kartami magnetycznymi otwierać drzwi. Jeden z nich podawał się za sędziego-dyrektora z resortu sprawiedliwości kierowanego przez Waldemara Żurka - informuje portal Niezalezna.pl

Wszystko miało się odbyć już po zakończeniu godzin urzędowania Krajowej Rady Sądownictwa. Do gmachu weszli przedstawiciele ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka i żądają od ochrony wydania dostępu do biur KRS - dowiedział się portal Niezalezna.pl.
CZYTAJ DALEJ

Przypowieść o robotnikach w winnicy ukazuje nam wielką dobroć Boga

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Grażyna Kołek

Rozważania do Ewangelii Mt 20, 1-16.

Środa, 20 sierpnia. Wspomnienie św. Bernarda, opata i doktora Kościoła
CZYTAJ DALEJ

Prezydent Nawrocki pozwał Onet. Chodzi o szkalujące publikacje z kampanii

2025-08-19 21:18

[ TEMATY ]

pozew

Prezydent Karol Nawrocki

Onet

szkalujące publikacje

kampania wyborcza

PAP

Prezydent Karol Nawrocki

Prezydent Karol Nawrocki

Prezydent Karol Nawrocki pozwał Onet. Chodzi o szkalujące go publikacje, które pojawiły się w trakcie kampanii wyborczej - informuje Radio Maryja.

Szkalujące materiały opublikował między innymi portal Onet. Dziennikarze wrócili do lat wczesnej młodości Karola Nawrockiego i jego pracy w Grand Hotelu w Sopocie, zarzucając mu kontakty z sutenerami. Osobiście w kampanie oszczerstw zaangażował się premier Donald Tusk - czytamy na portalu radiomaryja.pl:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję