Reklama

Porady

Prawnik wyjaśnia

Testamenty wzajemne

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Czym są testamenty wzajemne i kto może je spisać?

Odpowiedź eksperta
Okoliczności związane z dziedziczeniem często mogą wydawać się niejasne i prowadzić do wielu zaskakujących komplikacji w relacjach rodzinnych. W przypadku małżeństwa skutecznym rozwiązaniem jest spisanie testamentu wzajemnego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W polskim prawie testament musi zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Mówi o tym art. 942 Kodeksu cywilnego, w którym jest wyraźnie wskazane, że testament wspólny nie jest dopuszczalny w polskim systemie prawnym. Dlatego testament wzajemny małżonków to dokument sporządzany w ramach osobnych deklaracji, w których obie strony wskazują siebie nawzajem do dziedziczenia spadku na wypadek swojej śmierci. Testamenty tego rodzaju nie mają żadnego związku ze sobą pod względem prawnym. Nie są też od siebie w żaden sposób zależne. Wynika to z faktu, że ważność i skuteczność jednego z nich nie zależy w żadnym stopniu od ważności i skuteczności drugiego.

W efekcie powstają dwa osobne, niezależne od siebie dokumenty, w których małżonkowie powołują siebie nawzajem w całości do spadku. Tym samym zawierają one dwa odrębne oświadczenia na wypadek śmierci.

Reklama

Podstawową zasadą poprawnego sporządzenia testamentu wzajemnego jest jego własnoręczne spisanie przez małżonków. Czasami zdarzają się tzw. deklaracje holograficzne, czyli wydruki komputerowe podpisane przez spadkodawcę. Niestety, tak przygotowanych dokumentów nie można uznać za ważne. Dlatego też całość testamentu powinna zostać napisana odręcznie. Należy również zwrócić szczególną uwagę na sam podpis – musi on uwzględniać imię i nazwisko spadkodawcy, a także być sporządzony w sposób czytelny. Deklarację trzeba nadto opatrzyć dokładną datą jej sporządzenia.

Małżonkowie, jeśli dorabiają się sporego majątku i nie mają wspólnych dzieci (ani żadnych potomków z innych związków), mogą się czuć zagrożeni przez rodzeństwo zmarłej strony, które chce przejąć przynajmniej część pozostawionego dorobku, żądając zachowku. W takiej sytuacji rozwiązaniem jest właśnie testament wzajemny, ponieważ w tej sytuacji nie obowiązuje dziedziczenie ustawowe, które zgodnie z zasadą w razie braku dzieci bądź wnuków powołuje do spadku wyłącznie małżonka spadkodawcy oraz jego rodziców.

Samo sporządzenie testamentów w zakresie obopólnego przekazania mienia nie gwarantuje, że tak właśnie się stanie z chwilą śmierci jednego z testatorów. Pomimo takiego rozwiązania osoby najbliższe dla spadkodawców, a więc zstępni (dzieci) oraz rodzice mają prawo do zachowku. Jeśli nie chcemy, by otrzymały coś po naszej śmierci, należy dokonać ich wydziedziczenia w testamencie albo też zawrzeć z nimi umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia bądź zrzeczeniu się prawa do zachowku.

Warto jednocześnie skorzystać z tzw. instytucji podstawienia. Polega ona na tym, że tworząc testament wzajemny, wskazujemy poza głównym spadkobiercą także inną osobę. Będzie ona wyznaczona do sukcesji na wypadek, gdyby główny spadkobierca nie chciał lub nie mógł jej dokonać, np. z powodu swojej śmierci.

2022-09-27 13:11

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Co może pełnomocnik?

Jakie warunki muszą być spełnione, żeby pełnomocnictwo było ważne?
CZYTAJ DALEJ

Biskup Gervasi: osoby starsze są skarbem do odkrycia

2025-07-10 18:30

[ TEMATY ]

osoby starsze

Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych

Papież Leon XIV

Adobe Stock

Starość jako skrzynia pełna skarbów do odkrycia. Zgodnie z tym, co przekazuje Leon XIV, osoby starsze mogą być znakiem nadziei – to przekonanie biskupa Dario Gervasiego, zastępcy sekretarza Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia, inicjatora Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych, który będzie obchodzony 27 lipca.

Według powszechnego wyobrażenia nadzieja należy do młodych, do tych, którzy mają całe życie przed sobą. A jednak Leon XIV w swoim dzisiejszym orędziu, opublikowanym z okazji Światowego Dnia, mówi, że można być znakiem nadziei w każdym wieku. To ważna zmiana perspektywy, jak podkreśla bp Dario Gervasi.
CZYTAJ DALEJ

Stolica Apostolska o sztucznej inteligencji: szanować godność człowieka

2025-07-10 17:22

[ TEMATY ]

Stolica Apostolska

sztuczna inteligencja

Vatican Media

Stolica Apostolska zaapelowała o skoordynowane, globalne zarządzanie sztuczną inteligencją, oparte na poszanowaniu godności człowieka i jego podstawowych wolności. W liście do uczestników szczytu AI for Good Summit 2025 w Genewie Papież Leon XIV ostrzegł przed redukowaniem człowieka w erze rewolucji cyfrowej i podkreślił niezastępowalną rolę ludzkiego rozeznania moralnego.

W imieniu Papieża Leona XIV Sekretarz Stanu kard. Pietro Parolin skierował przesłanie do uczestników globalnego szczytu poświęconego sztucznej inteligencji, organizowanego przez Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) wraz z innymi agencjami ONZ oraz rządem Szwajcarii.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję