Reklama

Niedziela Częstochowska

Zastrzelony za pomoc Żydom

Ksiądz Teodor Popczyk miał 33 lata, gdy został zamordowany przez Niemców za pomoc Żydom.

Niedziela częstochowska 9/2025, str. IX

[ TEMATY ]

historia

ks. Teodor Popczyk

Archiwum Niedzieli

Ks. Teodor Popczyk

Ks. Teodor Popczyk

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Urodził się 9 listopada 1910 r. we wsi Rokitno Szlacheckie, w powiecie będzińskim. Był synem Macieja, robotnika fabrycznego, i Salomei z Gromadnych. Miał sześcioro rodzeństwa. Jego rodzice dzierżawili morgę ziemi; rodzina utrzymywała się z pracy ojca w zakładach kolejowych w Łazach.

Teodor w 1925 r. wstąpił do Gimnazjum Męskiego Towarzystwa Szkół Średnich w Zawierciu, ale wkrótce przeniósł się do Liceum im. Piusa X we Włocławku, gdzie w 1929 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Po maturze zdecydował się rozpocząć studia filozoficzno-teologiczne w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Święcenia kapłańskie przyjął z rąk pierwszego biskupa częstochowskiego, Teodora Kubiny, na Jasnej Górze 29 czerwca 1934 r.

Praca duszpasterska

Początkowo posługiwał jako wikariusz w parafii św. Walentego w Konopiskach, a po dwóch latach został przeniesiony do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gorzkowicach. Tutaj dał się poznać jako gorliwy prefekt – nauczyciel religii w szkołach powszechnych, a także aktywny organizator stowarzyszeń młodzieżowych.

Reklama

Od 28 maja 1937 r. ks. Popczyk był prefektem etatowym w Szkole Powszechnej nr 1 i w Prywatnej Szkole Średniej Przemysłowo-Handlowej, prowadzonej przez siostry zmartwychwstanki w Częstochowie. Cieszył się dużym autorytetem i szacunkiem wśród młodzieży szkolnej oraz grona nauczycielskiego. W tym czasie był również kapelanem w Zgromadzeniu Braci Szkół Chrześcijańskich.

W początkowym okresie okupacji niemieckiej ks. Popczyk uczył religii w szkołach powszechnych i zawodowych. Kiedy w Częstochowie zostało zorganizowane tajne nauczanie, był nauczycielem religii w Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza. W tym czasie był wikariuszem w parafii św. Barbary w Częstochowie.

Trudne lata okupacji niemieckiej

Mimo licznych trudności na tym terenie – włączonym do Generalnej Guberni – nie przerwano pracy duszpasterskiej. Gdy Niemcy rozpoczęli likwidację getta żydowskiego w Częstochowie, młody wikariusz bardzo często ukrywał u siebie w mieszkaniu Żydów poszukiwanych przez policję. Utarło się nawet przekonanie, że dla uciekinierów z getta zawsze znajdowało się miejsce na plebanii parafii św. Barbary. Ksiądz Popczyk wydawał też wielokrotnie kościelne metryki chrztu Żydom, dzięki czemu otrzymywali oni nową tożsamość, co stwarzało realne szanse na ich przeżycie. Doprowadziło to z czasem do tragicznych konsekwencji. A zaczęło się od aresztowania przez Niemców pewnego Żyda, który posiadał fałszywe dokumenty. W wyniku śledztwa ustalono, że zostały one sporządzone na podstawie fałszywej metryki chrztu. Po okrutnych torturach zatrzymany Żyd wyjawił, że metrykę wydał mu ksiądz z parafii św. Barbary. Na tej podstawie gestapo przystąpiło do obławy na terenie wskazanej plebanii.

Ofiara z życia

Akcję przygotowano na 16 czerwca 1943 r. Do funkcjonariuszy niemieckich wyszedł ks. Wincenty Przygodzki i prowadził ich schodami z parteru na pierwsze piętro. W tym czasie padł strzał. Uciekający innymi schodami ks. Popczyk został postrzelony, jednak śmierć nie nastąpiła natychmiast. Duchowny cierpiał jeszcze przez dwie godziny. Do konającego Niemcy nie dopuścili jednak nawet kapłana z Wiatykiem. Nie można też było udzielić mu jakiejkolwiek pomocy lekarskiej. Ciało zmarłego ks. Popczyka hitlerowcy przewieźli do kostnicy, a stąd potajemnie na cmentarz św. Rocha.

Podczas nabożeństwa pogrzebowego, odprawianego w kościele cmentarnym, przyjechali Niemcy. Kondukt pogrzebowy szedł pomiędzy szeregami uzbrojonych hitlerowców. W takich okolicznościach zostały złożone do grobu zwłoki kapłana-męczennika.

2025-02-25 12:48

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Otocz nas płaszczem!

We wrześniu 1571 r. turecka armada opuściła Konstantynopol. W tej sytuacji papież Pius V wezwał cały Kościół do powszechnej modlitwy różańcowej. W Messynie flota chrześcijańska czekała już na przybycie wroga. Kilka tygodni wcześniej dominikanie każdego dnia odwiedzali wszystkie statki, by odprawiać na nich Msze św. i odmawiać Różaniec. W końcu cała flota wyruszyła w morze, by u wybrzeży Lepanto spotkać się z okrętami osmańskimi. 7 października, wczesnym rankiem papież Pius V odprawił Mszę św., a następnie modlił się do Matki Bożej: „Daj zwycięstwo. Nie dla naszej chwały, ale dla Twojej, Pani i Matko. Pod płaszcz Twego miłosierdzia uciekamy się... Otocz nas płaszczem, uznaj za swe dzieci, weź pod swoją opiekę”. Już w czasie tej modlitwy papież ujrzał, jak Maryja prawdziwie rozpościera swój płaszcz nad całą chrześcijańską flotą. W dzień zwycięstwa nad Turkami ustanowione zostało święto Matki Bożej Różańcowej.
CZYTAJ DALEJ

Izrael odmówił wjazdu księdzu – autorowi książki o Gazie

2025-08-12 17:21

[ TEMATY ]

Izrael

Monika Książek

Włoskiemu księdzu Ferdinando „Nandino” Capovilli odmówiono wjazdu do Izraela. Duchowny z Wenecji udawał się 11 sierpnia do Jerozolimy z grupą pielgrzymów z ruchu pokojowego Pax Christi.

Kapłan poinformował na Instagramie, że władze izraelskie zatrzymały go po przylocie na lotnisko w Tel Awiwie. Według włoskich mediów, odmowę wjazdu uzasadniono rzekomym zagrożeniem dla „bezpieczeństwa lub porządku publicznego”. Ksiądz musiał czekać na lotnisku około siedmiu godzin. Wieczorem miał wylecieć z Tel Awiwu do Grecji.
CZYTAJ DALEJ

Czy grozi nam obowiązkowy podatek kościelny?

2025-08-13 10:55

[ TEMATY ]

senat

podatek kościelny

Komisja Petycji

obowiązek

sposób finansowania

Adobe Stock

W ostatnich dniach polskie media szeroko informowały o wniosku, jaki wpłynął do senackiej Komisji Petycji dotyczącego wprowadzenia w Polsce obowiązkowego „podatku kościelnego” — rzekomo na wzór niemiecki, w wysokości 8% podatku PIT. Informacja wywołała poruszenie, lecz szybka weryfikacja pokazuje: projekt ten nie ma żadnego poparcia politycznego i nie odpowiada ani stanowisku Kościoła katolickiego, ani opinii większości innych związków wyznaniowych. Eksperci zwracają uwagę, że obowiązkowy niemiecki model jest sprzeczny z przyjętymi w Polsce tradycjami finansowania religii i mentalnością obywateli.

Nie oznacza to oczywiście, że sposób finansowania Kościoła w Polsce nie wymaga głębokiej reformy. Kościół katolicki otrzymuje się głównie z dobrowolnych ofiar wiernych składanych przy różnych okazjach, odpisów podatkowych, dotacji państwowych na określone cele społeczne, edukacyjne czy ochronę zabytków oraz z własnej działalności gospodarczej. W świetle wyliczeń KAI niemal 80 % przychodów Kościoła pochodzi z dobrowolnych ofiar bądź własnej działalności gospodarczej a ok. 20 % z różnorodnych dotacji celowych.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję