Reklama

Synagoga w starej kamienicy

Kilka dni temu w jednej ze starych będzińskich kamienic przy ul. Potockiego dokonano sensacyjnego odkrycia. Natrafiono na synagogę Mizrachi, pochodzącą z przełomu XIX/XX w., o której wydawało się, że nikt już nie pamięta.

Niedziela sosnowiecka 34/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Będzinie do czasów wybuchu II wojny światowej istniała wielka synagoga stojąca nieopodal zamku. Najprawdopodobniej oprócz niej były jeszcze cztery mniejsze w domach bogatych Żydów. Tak wynika z relacji, jakie przekazali niedawno prezesowi Fundacji Yona Adamowi Szydłowskiemu przedwojenni żydowscy mieszkańcy Będzina, obecnie mieszkający w Izraelu i USA.
- Pod koniec ubiegłego roku Liwer Menachem, mieszkający kiedyś przy ul. Małachowskiego w Będzinie, powiedział mi, że w jednej z kamienic przy ul. Potockiego znajdowała się synagoga. - Byliśmy jednak pewni, że została zniszczona. Trzy tygodnie temu Szłamo Gołdowski, który przyjechał z USA do Będzina, zaprowadził mnie do oficyny kamienicy przy ul. Potockiego 3 i pokazał mi przy drzwiach miejsce po mezuzie, czyli małym zwoju pergaminu, zawierającym fragmenty Tory. Wiedziałem, że za tymi drzwiami musi być coś niezwykłego - opowiada Adam Szydłowski. - Gołdowski dobrze zapamiętał tę oficynę, gdyż często jako mały chłopiec bawił się w niej, podczas gdy jego ojciec modlił się tu w synagodze Mizrachi. Była ona ogólnodostępna. Najprawdopodobniej została wykonana i ufundowana podczas budowy kamienicy przez właściciela budynku Winnera, najbogatszego Żyda w mieście. Cała oficyna miała charakter religijny. Oprócz synagogi, na piętrze znajdowała się tu mykwa, czyli żydowska łaźnia rytualna i szkoła religijna. Natomiast pomieszczenia od strony ulicy były typowymi lokalami mieszkalnymi - informuje Adam Szydłowski. W odnalezionej synagodze, zaadaptowanej na dwie komórki, starsze panie przechowywały opał na zimę. Nie zamalowały fresków, gdyż nie chciały niszczyć cennych śladów po poprzednich żydowskich właścicielach. Wiedziały, że znajdowała się tu świątynia żydowska.
Na ścianach widać kolorowe freski, przedstawiające symbole 12 pokoleń Izraela oraz napisy w języku hebrajskim, na ścianie wschodniej widnieje fragment słowa - „Jerozolima”. Duże wrażenie robią dwa doskonale zachowane zdobione filary. - Freski mógł namalować Cygler, znany i ceniony malarz żydowski, artysta mieszkający w Będzinie, bo był on także autorem malowideł w wielkiej synagodze - przypuszcza prezes Yony.
Kolejna ekipa konserwatorów zabytków obejrzy niezwykłe znalezisko i potwierdzi opinię dotyczącą daty powstania synagogi. W niedługim czasie miejsce to zostanie wpisane do rejestru zabytków. Dotychczasowe właścicielki otrzymają zastępcze pomieszczenia, a synagoga przejdzie pod opiekę miasta. Potem najprawdopodobniej przejmie nad nią opiekę Fundacja Yona, która będzie starała się pozyskiwać fundusze na jej renowację i utrzymanie. Ostatecznie synagoga będzie udostępniona do zwiedzania.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez religii może skończyć się w sądzie?

2025-06-28 21:20

[ TEMATY ]

szkoła

sąd

religia w szkołach

ocena

pl.fotolia.com

Decyzja Ministerstwa Edukacji o niewliczaniu ocen z religii i etyki do średniej może kosztować uczniów nawet 7 punktów przy rekrutacji do szkoły średniej. Dla niektórych to różnica między wymarzoną szkołą a listą rezerwową. Tymczasem prawnicy ostrzegają: „to złamanie prawa, a rodzice mają pełne prawo iść do sądu".

Końcówka roku szkolnego 2024/2025 zaskoczyła dyrektorów i rodziców decyzją Ministerstwa Edukacji Narodowej. W komunikacie z 11 czerwca MEN ogłosiło, że „oceny z religii i etyki nie będą wliczane do średniej ocen". Dla uczniów klas ósmych to wiadomość jak grom z jasnego nieba — bo to właśnie średnia decyduje o „ biało-czerwonym pasku” i dodatkowych punktach w systemie rekrutacyjnym.
CZYTAJ DALEJ

12 tys. młodych z Polski i tysiąc z Polonii weźmie udział w Jubileuszu Młodych w Rzymie

2025-07-02 07:30

[ TEMATY ]

Rzym

Adobe Stock

12 tys. młodych z Polski i około tysiąca z Polonii zarejestrowało się na wyjazd na Jubileusz Młodych w Rzymie od 28 lipca do 3 sierpnia. Najwięcej z Małopolski, Lubelszczyzny i Mazowsza - poinformował PAP dyrektor Krajowego Biura Organizacyjnego ŚDM ks. Tomasz Koprianiuk.

W ramach obchodów w Kościele katolickim Jubileuszu Roku Świętego zaplanowano m.in. Spotkanie Młodych w Rzymie 2025, czyli Jubileusz Młodych, który odbędzie się w dniach 28 lipca 2025 – 3 sierpnia 2025 r.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: na Ukrainie moc Boga objawia się pośród gruzów zniszczenia

2025-07-02 11:29

[ TEMATY ]

Ukraina

Papież Leon XIV

moc Boga

gruzy zniszczenia

PAP/EPA

Papież Leon XIV

Papież Leon XIV

Trudno jest głosić nadzieję ludziom cierpiący na skutek wojny. A jednak liczne świadectwa wiary pokazują, że moc Boga objawia się na Ukrainie pośród gruzów zniszczenia. Leon XIV mówił o tym na audiencji dla członków Synodu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Nawiązując do przeżywanego Roku Świętego podkreślił, że nasza nadzieja nie zawodzi, ponieważ opiera się na miłości Boga w Chrystusie, naszym Panu.

Otrzymuję wiele świadectw wiary
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję