Reklama

Wydarzenia z diecezji

Adam Adamandy Kochański patronem Zespół Szkół w Dobrzyniu

39 lat musiał Kochański czekać na dzień, w którym jego imieniem nazwano naszą szkołę” - powiedział Dariusz Kłobukowski, dyrektor Publicznego Gimnazjum w Dobrzyniu nad Wisłą. Tak też istotnie było, bowiem niespełna cztery dekady upłynęły od czasu, gdy ówczesne władze ludowe nie zgodziły się, by ów jezuicki myśliciel i matematyk został obrany patronem szkoły. I pewnie gdyby nie zabiegi władz szkoły nadal pozostawałby ten wielki syn dobrzyńskiej ziemi nieznany.

Niedziela płocka 44/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sam dzień nadania Gimnazjum imienia Adama Adamandego Kochańskiego był dla dobrzynian wielkim świętem. Pierwszym punktem uroczystości była, połączona z poświęceniem sztandaru, Msza św., którą odprawił ks. kan. Wojciech Marszał, dziekan dobrzyński. W czasie homilii Ksiądz Dziekan zwrócił uwagę na potęgę ludzkiego umysłu, która wymaga jednak pracy nad sobą. „Wszystko bowiem, co piękne - powiedział - rodzi się w bólu, jak perła, która powstaje z krwi i ziarenka piasku”. Po Mszy św. uczestnicy przemaszerowali na szkolny wirydarz, gdzie odbył się historyczny dla społeczności gimnazjum apel. Akt nadania szkole imienia odczytał przewodniczący Rady Miejskiej Jerzy Żurawski. Wśród licznie zgromadzonych gości znaleźli się starosta lipnowski Przemysław Gęsicki, burmistrz Dobrzynia Czesław Bender, a także przedstawiciele Rady Miejskiej, Kuratorium, dyrektorzy szkół z powiatu lipnowskiego oraz rodzice młodzieży uczącej się w dobrzyńskim gimnazjum.
Po apelu goście mogli cieszyć się oglądaniem przygotowanej przez uczniów sztuki teatralnej o życiu i działalności Adamandego Kochańskiego, w holu można zaś było podziwiać wystawę poświeconą osiągnięciom szkoły. Mamy nadzieję, iż nowy patron będzie mobilizował uczniów i nauczycieli do stawiania sobie coraz wyższej poprzeczki.
Patron szkoły Adam Kochański, herbu Lubicz, pochodził z ziemi dobrzyńskiej, tej, która dwa wieki wcześniej wydała, coraz bardziej znanego światu, twórcę Prawa Narodów - Pawła Włodkowica. Urodził się 5 sierpnia 1631 r. - czy w samym Dobrzyniu, jak za Brownem i De Beckerem podaje Załęski, czy też gdzie indziej, w granicach ziemi dobrzyńskiej - tego na pewno powiedzieć nie można.
Po ukończeniu - jak wtedy mówiono - nauk średnich humaniorów i retoryki w Toruniu pod koniec sierpnia 1652 r. wstąpił do prowincji litewskiej Towarzystwa Jezusowego, czyli jezuitów. Po 2-letnim nowicjacie rozpoczął w Wilnie studia filozoficzne. Najazd wojsk moskiewskich w sierpniu 1655 r. na Litwę i Wilno wypędził młodych jezuitów z miasta. Czterech z nich wraz z Kochańskim przez Austrię i Węgry dotarło po kilku miesiącach do Niemiec. Po krótkim postoju w Würzburgu zostali wysłani przez przełożonych do Molsheim w Nadrenii w celu ukończenia przewidzianego kursu filozofii.
Ten krótki postój w Würzburgu był bardzo ważnym momentem w życiu Adama Kochańskiego. Tu bowiem zetknął się ze słynnym jezuickim matematykiem Schottem, który dostrzegł w nim niezwykły talent do nauk matematyczno-fizycznych i wciągnął do skromnej na razie współpracy: poprosił go o naszkicowanie figur do przygotowanego przez siebie dzieła Ogrom świata natury i sztuki. Owo dzieło stało się dla Kochańskiego punktem wyjścia do samodzielnej pracy naukowej, natknął się w nim bowiem na problemy, które pobudziły jego myśli i ukierunkowały do szukania nowych rozwiązań.
Po kilku miesiącach i konsultacji z wybitnym niemieckim matematykiem Kircherem przesłał Schottowi swoje dzieło, które ten entuzjastycznie reklamując, włącza do swego Kursu matematyki. Gnany losami świata i zakonu Kochański stale zmieniał miejsce swego pobytu, z nieustanną jednak gorliwością oddawał się pracy naukowej. W latach 60. i 70. XVII stulecia o. Adamandy przebywał w Bamberdze i we Florencji, skąd został przeniesiony do Pragi czeskiej, stamtąd do Ołomuńca i do Wrocławia. Wreszcie chciano wysłać Kochańskiego do Gdańska, który wówczas był miastem najbardziej zbliżonym w Polsce ku Zachodowi, gdy zupełnie niespodziewanie nadeszła do generała jezuitów prośba Króla Jana Sobieskiego, by zechciał mu przysłać o. Adama Kochańskiego do Warszawy. Król Jan chciał bowiem powierzyć opiece tego wybitnego matematyka swego syna Jakuba, który po ukończeniu szkół średnich przejawiał wysokie zainteresowanie naukami ścisłymi i, jak to określił Sobieski w liście z 25 czerwca 1678 r., „trudno mu znaleźć kogoś bardziej odpowiedniego, jak owego ojca Adama”. Kto podsunął Sobieskiemu Kochańskiego jako preceptora jego najstarszego syna, trudno z całą pewnością powiedzieć. Mógł to być któryś z jezuitów stojących blisko króla, mógł to być wreszcie sam Heweliusz, z którym Kochański korespondował, a którego z okazji wizyty w Gdańsku Sobieski odwiedził.
Przybycie Kochańskiego do Warszawy opóźniło się nieco ze względu na jego pobyt w uzdrowiskowych Cieplicach. W Warszawie stan jego zdrowia ciągle się pogarszał i w roku 1695 Kochański poprosił o pozwolenie na dłuższy wyjazd do Cieplic. Tu korzystał z gościnności hrabiego Clary-Aldringena, starego przyjaciela i mecenasa z czasów praskich, który zaprosił go do swego pałacu. Mimo złego stanu zdrowia Kochański ciągle pracował. Pomocą służył mu przywieziony z Warszawy technik, który budował potrzebne do eksperymentów urządzenia. Pochłonięty do końca pracą o. Adam Adamandy Kochański zmarł 17 maja 1700 r.
Kochański był postacią liczącą się w ówczesnym świecie naukowym. Dowodem na to niech będzie sam fakt korespondowania, już od wczesnych lat jezuickich, z uczonymi i sławnymi ludźmi tej miary, co Gamans (wielki erudyta i historyk), Le Gobien (prokurator misji chińskiej), Grimaldi (słynny sinolog), Lana (znakomity fizyk i wynalazca), Vota (dyplomata papieski) - spośród jezuitów; spośród świeckich - Wincenty Viviani (ostatni uczeń Galileusza), Karol Rinaldini (matematyk, członek Akademii Florenckiej), Andrzej Muller (słynny orientalista niemiecki) Filip Jakub Sachs (założyciel niemieckiej akademii naukowej); książęta toskańscy - Ferdynand II i kardynał Leopold. Niejeden spośród uczonych, nie wyłączając samego Leibniza, prosił Kochańskiego o wypowiedzenie opinii o wartości swoich pomysłów. To o. Adamandy pośredniczył między nowo utworzoną w Niemczech Akademią Nauk Przyrodniczych a florencką del Cimento, między Leibnitzem a Medyceuszami. On stał się ogniwem między wielkim filozofem niemieckim a pierwszym królewskim mecenasem sztuk i nauk w Polsce - Sobieskim. On to wreszcie, zdaniem Baruziego, zbliżył Leibniza do świata słowiańskiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Trzymaliśmy w ramionach świętego

Aron miał się nie urodzić. Urodził się i żył godzinę, otoczony miłością i opieką rodziców, rodzeństwa i lekarzy. Jako dziecko z wadami letalnymi miał być zdeformowany. Jednak przyszedł na świat piękny. Miał spowodować traumę, a rozpalił miłość w sercach wielu ludzi.

Nie od początku było wiadomo, że jest chory. Pierwsza diagnoza, która się pojawiła, mówiła o nieprawidłowościach, ale nie do końca było wiadomo, o jakich. – Myślałam: pewnie nic poważnego, jakaś błahostka i na kolejnym badaniu okaże się, że wszystko jest w porządku. Nie było. Lekarze bardzo delikatnie przekazali mi diagnozę: iniencephalia. Pod tym hasłem w internecie można zobaczyć zdjęcia zniekształconych dzieci – mówi Nina Ważna, mama Arona.
CZYTAJ DALEJ

"Dobry łotr" – Dyzmas

Z Chrystusem ukrzyżowano dwóch łotrów. Jednego nazwano później " dobrym łotrem", drugiego złym. Na nadanie im tych przeciwstawnych określeń miało wpływ ich zachowanie w ostatnich chwilach życia, czyli tuż po ukrzyżowaniu. Cierpieli i umierali obok Chrystusa, ale tylko jeden nie odrzucił łaski nawrócenia otrzymanej na krzyżu. Miłosierdzie Boże stało się jego udziałem. Jest on dziś znany jako "dobry łotr", drugi stał się symbolem zatwardziałości i grzechu. Imię Dyzmas ma apokryficzny rodowód. "Dobry łotr" stał się patronem skazanych na śmierć oraz grzeszników powracających do Boga. Miejscowość Latrum w Ziemi Świętej, niedaleko Emaus, przypomina kult "dobrego łotra" uznanego później za świętego. Nie jest on jednak popularny w Polsce, chociaż należy do grona patriarchów diecezji przemyskiej. Kościół Wschodni czci go jako męczennika. Jezus przed śmiercią nie wstydził się lęku, łez ani chwil trwogi. Nie odtrąca nikogo, pomimo że opuścili Go nawet ci, którzy w Niego wierzyli i deklarowali również poświęcenie swego życia. Konał On wraz z łotrami, ale zarazem niszczył śmierć będącą wrogiem samego Boga, dawcy życia. Umierając, Jezus utożsamił się z każdym człowiekiem. Z tego Bożego aktu łaski skorzystał jeden z łotrów. Pisze o tym św. Łukasz w swej Ewangelii: "Jeden ze złoczyńców, których [tam] powieszono, urągał Mu: ´Czy Ty nie jesteś Mesjaszem? Wybaw więc siebie i nas´. Lecz drugi, karcąc go, rzekł: ´Ty nawet Boga się nie boisz, chociaż tę samą karę ponosisz? My przecież - sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił´. I dodał: ´Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa´. Jezus mu odpowiedział: ´Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju´" . (Łk 23, 39-43). Śmierć to wydarzenie, którego nikt nie jest w stanie uniknąć, po niej jednak przychodzi radość Zmartwychwstania, na którą oczekuje cały świat, a nie tylko przeżywający śmierć Jezusa. Człowiek nie musi czuć się opuszczony, bo dzięki śmierci Chrystusa został wyzwolony od śmierci wiecznej, czego przykładem stał się Dyzmas - " dobry łotr".
CZYTAJ DALEJ

Taki bal maskowy może być groźny

2025-03-26 08:47

[ TEMATY ]

kopia

bal maskowy

oryginał

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Samuel Pereira

Po co wyborca ma wybierać kopię, gdy ma oryginał? Ta myśl pojawia się u mnie za każdym razem gdy widzę i słyszę jak Szymon Hołownia prześciga się w byciu antypisowcem z Rafałem Trzaskowskim, a z kolei Trzaskowski przywdziewa kolejną „pisowską” maskę. Za takimi ruchami jak zwykle stoi sztab „mądrych” ludzi, który analizuje wszystko i zawsze dochodzi do tych samych wniosków: bądź sobą i mów tak, żeby dla każdego było coś miłego. Co z tego, że to się wyklucza – słuchaj i rób jak ci mówimy. Oczywiście nie zdejmuję tutaj broń Boże odpowiedzialności z kandydatów i nie jestem naiwny na tyle, by nie mieć świadomość, że to gra bardzo często pozorów, gdzie wygrywa ten, który znajdzie oparcie u swoich i posłuch u „tamtych”. Ale. Są jakieś granice.

Tak, wiem, wyborcy mają słabą pamięć, a siła „baniek” medialnych sprawia, że duża część z nich porusza się tylko po oznaczonym obszarze. Są oczywiście wyjątki, jak np. Niedziela, gdzie czytelnik ma różne poglądy, a łączy go przywiązanie do wartości niekoniecznie pokrywających się z agendami politycznymi. Problem w tym, że i na tej płaszczyźnie możemy ocenić kandydatów i tutaj Trzaskowski jawi się jako wyjątkowy ekwilibrysta, w wywiadach mówiąc, że on wierzy w Boga (ale dziecko na religię nie posyła), a krzyże z warszawskich urzędów zniknęły „siłą tradycji”. Nie chciałbym się jednak skupiać na samym kandydacie Koalicji Obywatelskiej, ale zgubnym wpływie wolt politycznych na nas samych.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję