Reklama

Skarby Diecezji Sandomierskiej

Dzieło arcybiskupa ze Skotnik

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Skotniki to niewielka wioska położona w widłach Wisły i Koprzywianki. Aby tu trafić, jadąc trasą Łoniów-Sandomierz, trzeba skręcić w prawo w miejscowości Szewce. Niespełna trzy kilometry od głównego traktu stoi niewielka murowana świątynia. To jeden z najstarszych i najciekawszych kościołów w całej diecezji. Gotycka budowla powstała w latach 1347-50, a jej fundatorem był urodzony tu Jarosław Bogoria Skotnicki, późniejszy arcybiskup gnieźnieński i jedna z czołowych postaci polskiej historii w dobie panowania ostatnich Piastów. Warto poświęcić nieco więcej miejsca temu dostojnikowi Kościoła. Jego długie życie obfitowało w doniosłe wydarzenia. Swoją działalność publiczną rozpoczynał w czasach panowania Władysława Łokietka, odgrywał doniosłą rolę w państwie przez cały okres rządów Kazimierza Wielkiego, a w 1370 r., jako 94-letni starzec, zdążył jeszcze koronować na króla Ludwika Węgierskiego. Sakrę biskukpią przyjął 8 lipca 1342 r. w Awinionie z rąk papieża Klemensa VI, który mimo tego, że słynął z rozpusty i skłonności do wystawnego życia, uważany jest powszechnie za najwybitniejszą głowę Kościoła okresu niewoli awiniońskiej. Świeżo upieczony biskup już rok później stał się jednym z głównych autorów pokoju kaliskiego z Krzyżakami. Jako wybitny prawnik był redaktorem jedynej o szerokim znaczeniu kodyfikacji prawa w ówczesnej Polsce - statutów wiślickich i wielkopolskich. Jarosław zasłynął także z rozlicznych fundacji zarówno świeckich, jak i sakralnych. Mówiono otwarcie, że rywalizował w tym względzie z Kazimierzem Wielkim, co świadczyć może w pewien sposób o skali tej działalności.
Sędziwy arcybiskup dożył stu lat. W 1374 r. utraciwszy wzrok, złożył kościelny urząd i osiadł w opactwie w Lądzie. Zmarł 2 lata później.
Kościółek pw. św. Jana Chrzciciela w Skotnikach nie jest może specjalnie okazały, ale to prawdziwy klejnot gotyckiej architektury. Świątynia konsekrowana była w roku 1370. W historycznych dokumentach zachowała się wzmianka, że w 1440 r. plebanem w Skotnikach był magister Tomasz, kapłan. Najdokładniejszy bodaj opis kościoła podaje w swoim monumentalnym dziele „Dekanaty” z 1915 r. ks. Jan Wiśniewski. Pisze on m.in.: „Budowla to murowana z cegły nie oszabrowanej, czerwonej i czarnej, 10 skarpami wzmocniona. Prezbiterium niższe i węższe od nawy jest zwrócone ku wschodowi, główne wejście od południa, przez dostawiony później przedsionek. Od zachodu wejścia nie ma, fronton wspierają trzy skarpy (…). Szczyt był z desek snadź kościoła nie wykończono. Dopiero ksiądz Edw. Szatkowski uplanował domurować szczyt z cegieł, ozdobiony pinaklami. Ale budowniczemu wykonanie się nie udało… wystawił nadmurowanie za szerokie i za wysokie w stosunku do całej budowy, toteż wkrótce szczyt runął”.
Inne nieszczęście spotkało kościółek w roku 1813. Katastrofalny wylew Wisły sprawił, że do wnętrza świątyni dostała się woda, wysoka - jak podają kroniki - na dwa łokcie. Zniszczeniu uległy wówczas dwa groby - jeden przy wejściu, drugi w prezbiterium od strony południowej.
Gwiaździste sklepienie nawy kościelnej wsparte jest na jednym centralnym filarze. To rzadkie rozwiązanie architektoniczne w tym regionie. Szczególnie cenne i interesujące są odsłonięte stosunkowo niedawno polichromie, pochodzące z XIV wieku, przedstawiające sceny z życia Jezusa i Maryi. W kościele zachowało się również bardzo cenne gotyckie malowidło przedstawiające Ukrzyżowanie. Prawdopodobnie wcześniej było ono dekoracją ołtarza.
Parę kroków od świątyni znajduje się drugi, ciekawy zabytek w Skotnikach. Jest to barokowy dwór, otoczony resztkami parku krajobrazowego. W jednym z jego pomieszczeń, mieszczącym dawniej kaplicę, zachowały się fragmenty fryzu, wyobrażającego tańczące nimfy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Znamy herb i dewizę Papieża Leona XIV

2025-05-10 15:54

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

„In Illo uno unum” – „W Nim stanowimy jedno” tak brzmi dewiza Ojca Świętego. W podstawowych elementach Leon XIV zachował swój wcześniejszy herb, wybrany podczas jego konsekracji biskupiej, a także motto.

Herb Leona XIV to tarcza podzielona ukośnie na dwie części. W górnej części znajduje się błękitne tło, na którym widnieje biała lilia – symbol czystości oraz Maryi. Dolna część ma jasne tło i przedstawia obraz nawiązujący do Zakonu św. Augustyna: zamkniętą księgę, na której spoczywa serce przeszyte strzałą. Ten symbol odnosi się do doświadczenia nawrócenia św. Augustyna, które sam wyjaśnił słowami: „Vulnerasti cor meum verbo tuo” – „Przeszyłeś moje serce swoim słowem”.
CZYTAJ DALEJ

Opublikowano protokół przyjęcia urzędu Biskupa Rzymu

Dziś oficjalnie podano tekst protokołu z przyjęcia urzędu Biskupa Rzymu oraz przyjętego imienia przez nowego Papieża Leona XIV.

Dokument sporządził abp Diego Ravelli, mistrz papieskich ceremonii liturgicznych, pełniący urząd notariusza podczas konklawe.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV do kardynałów: to Zmartwychwstały chroni i prowadzi Kościół

2025-05-10 13:27

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

To obecny wśród nas zmartwychwstały Chrystus chroni i prowadzi Kościół – powiedział Leon XIV na pierwszym spotkaniu z kardynałami. Odwołując się do dziedzictwa Leona XIII, wyjaśnił genezę swego imienia. Stwierdził, że Kościół musi odpowiedzieć na kolejną rewolucję przemysłową i rozwój sztucznej inteligencji.

Na audiencji dla członków Kolegium Kardynalskiego Leon XIV przyznał, że są oni jego najbliższymi współpracownikami. Jest to dla niego wielkim pokrzepieniem w przyjmowaniu jarzma, które – jak przyznał – przewyższa jego siły. „Wasza obecność – powiedział Ojciec Święty - przypomina mi, że Pan, który powierzył mi tę misję, nie pozostawia mnie samego w ponoszeniu za nią odpowiedzialności. Wiem przede wszystkim, że zawsze mogę liczyć na Jego pomoc, na pomoc Pana Boga, oraz, dzięki Jego łasce i Opatrzności, na bliskość waszą i wielu braci i sióstr na całym świecie, którzy wierzą w Boga, kochają Kościół i wspierają modlitwą i dobrymi uczynkami Wikariusza Chrystusa”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję