Biskup Józef Kupny, 57-letni biskup pomocniczy archidiecezji katowickiej, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą wrocławskim. Zastąpił on na tym stanowisku abp. Mariana Gołębiewskiego, który w związku z ukończeniem 75. roku życia odchodzi na emeryturę.

Bp Kupny jest członkiem Rady Stałej KEP, przewodniczącym Rady ds. Społecznych KEP oraz delegatem KEP ds. Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich. Jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie filozofii i socjologii. Bp Kupny był głównym autorem przyjętego w ub. roku dokumentu społecznego Episkopatu - „W trosce o człowieka i dobro wspólne”.

Józef Kupny urodził się 23 lutego 1956 r. w Dąbrówce Wielkiej jako syn Jana i Matyldy z d. Chrabka. Ochrzczony został w miejscowym kościele parafialnym Matki Bożej Wspomożenia Wiernych dnia 4 marca 1956 r. Później jego rodzina zamieszkała w Chorzowie Starym, a następnie w Chorzowie Batorym. Sakrament bierzmowania przyjął 20 kwietnia 1968 r. w kościele parafialnym św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym. W latach 1963-1971 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 27 w Chorzowie Starym. Potem kontynuował naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie Skłodowskiej w Chorzowie.

Po zdaniu w 1975 r. egzaminu dojrzałości został przyjęty do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Kilka tygodni później otrzymał powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej; przez dwa lata był w specjalnej jednostce kleryckiej w Brzegu. W Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie uzyskał stopień magistra teologii. Pracę magisterską napisał na temat: „Nauczanie społeczne Jana Pawła II w czasie wizyty-pielgrzymki w Polsce (2-10.06.1979)”.

Z rąk biskupa katowickiego Herberta Bednorza przyjął w Katowicach święcenia: diakonatu - 28 lutego 1982 r., prezbiteratu - 31 marca 1983 r.

Od 30 kwietnia 1983 r. był wikariuszem w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach – Osiedlu Tysiąclecia.

W listopadzie 1984 r. pracował w stacji duszpasterskiej Matki Bożej Piekarskiej przy budowanym kościele na osiedlu Górne Tysiąclecie. Po utworzeniu tam parafii był w niej od 30 sierpnia 1985 r. wikariuszem.

Na Studium Pastoralnym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie – Punkt Konsultacyjny w Katowicach kontynuował studia w zakresie teologii praktycznej, uzyskując w czerwcu 1986 r. stopień licencjata teologii. Rozprawę napisał na temat: „Nauczanie społeczne Jana Pawła II w Polsce”. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1990 r. uzyskał stopień magistra socjologii; temat jego pracy pisemnej brzmiał: „Społeczne uwarunkowanie rozwoju osoby w nauczaniu Jana Pawła II”.

Od 1992 r. był asystentem w Katedrze Katolickiej Nauki Społecznej KUL. Wykładał też katolicką naukę społeczną na filii KUL w Stalowej Woli, zaś w Katowicach: w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej, Studium Teologicznym, Studium Katolickiej Nauki Społecznej. W 1993 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii socjologii. Rozprawę doktorską napisał na temat: „Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II”. W tym samym roku rozpoczął prowadzenie wykładów z socjologii religii i socjologii parafii w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach.

W 1998 r. został adiunktem w Katedrze Katolickiej Nauki Społecznej KUL. Współtworzył jeden z dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego: „Kościół wobec życia społeczno-gospodarczego”.

Z dniem 1 sierpnia 2001 r. został mianowany rektorem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach. Od 21 listopada 2001 r. pełnił też funkcję zastępcy dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego Kurii Metropolitalnej w Katowicach. Prowadził wykłady zlecone na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Był członkiem: kolegium redakcyjnego „Śląskich Studiów Historyczno-Teologicznych” (od 1999 r.), archidiecezjalnej Rady Kapłańskiej (od 2001 r.) i Kolegium Konsultorów (od 2003 r.).

Ojciec Św. Jan Paweł II obdarzył go 13 lutego 2003 r. godnością kapelana Jego Świątobliwości. Dnia 21 grudnia 2005 r. Nuncjatura Apostolska w Warszawie ogłosiła decyzję Ojca Św. Benedykta XVI, który mianował ks. rektora Józefa Kupnego biskupem pomocniczym archidiecezji katowickiej. Została mu przydzielona stolica tytularna Vanariona. Sakrę biskupią przyjął 4 lutego 2006 r. Uroczystej liturgii przewodniczył abp metropolita krakowski Stanisław Dziwisz, konsekratorami byli: abp metropolita katowicki Damian Zimoń, biskup tarnowski Wiktor Skworc i biskup legnicki Stefan Cichy.

7 lutego 2006 abp Damian Zimoń ustanowił bp. Józefa Kupnego wikariuszem generalnym archidiecezji katowickiej. Jako biskup pomocniczy i wikariusz generalny archidiecezji katowickiej, należał do Rady Kapłańskiej, Rady Duszpasterskiej oraz Kolegium Konsultorów.

W Konferencji Episkopatu Polski jest członkiem Rady Stałej, przewodniczącym Rady ds. Społecznych oraz delegatem KEP ds. Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich.

Bp Józef Kupny był głównym autorem dokumentu społecznego Episkopatu - „W trosce o człowieka i dobro wspólne”, przyjętego na 357. zebraniu plenarnym KEP 13 marca 2012 r.