Św. Barbara znana jest przede wszystkim jako patronka górników. Mało kto wie, że jest także duchową opiekunką artylerzystów, strażaków, marynarzy, a także murarzy, architektów, ludwisarzy, kowali i więźniów. Przede wszystkim czczona jest jako patronka dobrej śmierci, chroniąca od śmierci nagłej, bez przyjęcia sakramentów.
Kult św. Barbary szerzył się już w VII wieku. Istnieje legenda, wywodząca się z tradycji judeochrześcijańskiej, która opowiada o jej życiu. Według niej, św. Barbara była córką bogatego poganina, który za wszelką cenę chciał uniemożliwić córce przyjęcie chrześcijaństwa. Mimo to Barbara przyjęła chrzest, za co ojciec najpierw zamknął ją w wieży swojego zamku i głodził, by zmusić do wyrzeczenia się wiary, a kiedy to nie poskutkowało, oskarżył przed sądem, a nawet sam stał się jej katem. Legenda głosi, że niebawem sam zginął nagłą śmiercią od uderzenia pioruna. Oprócz tej opowieści, znane są legendy o św. Barbarze wywodzące się m.in. z tradycji greckiej, łacińskiej, syryjskiej czy ormiańskiej.
W Polsce św. Barbara cieszy się kultem szczególnie na Śląsku, w zagłębiu polskiego górnictwa. Jednak w pozostałych częściach naszego kraju odnajdziemy również wiele miejsc poświęconych tej Świętej.
W Krakowie, w bezpośrednim sąsiedztwie bazyliki Mariackiej, znajduje się kościół pw. św. Barbary. Świątynia powstała pod koniec XIV wieku z fundacji Mikołaja Wierzynka i przy współudziale świętej królowej Jadwigi. Plac wokół bazyliki Mariackiej pełnił wówczas funkcję cmentarza. Dlatego pierwotnie kościółek ten był prawdopodobnie cmentarną kaplicą. (Tej interpretacji sprzyja wspomniany fakt, iż św. Barbara jest i była uważana za patronkę dobrej śmierci). W końcu XVIII wieku zaczęto przenosić cmentarze poza obręb miast.
Kościół św. Barbary został erygowany w końcu XIV w. przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza. Od 1583 r. opiekę nad świątynią sprawowali ojcowie jezuici aż do kasaty zakonu w 1773 r. Później świątynia została przejęta przez zakon bożogrobców. Po śmierci ostatniego przedstawiciela tego zakonu opiekę nad świątynią przejęli ponownie jezuici.
Świątynia, pierwotnie gotycka, w XVII wieku uległa wpływom baroku. W ołtarzu głównym, pochodzącym z II połowy XVIII wieku, znajduje się piętnastowieczny drewniany krucyfiks (teraz jest on zasłaniany obrazem św. Barbary). Wielkim kultem cieszy się także Pieta - rzeźba Matki Bożej Bolesnej z początku XV wieku oraz obraz Matki Bożej Jurowickiej, znajdujące się w świątyni. Na ścianach kościoła możemy podziwiać m.in. obrazy pędzla Tomasza Dolabelli. W podziemiach świątyni spoczywa wybitny tłumacz Biblii na język polski zmarły w roku 1597 ks. Jakub Wujek. Przed wejściem do kościoła znajduje się gotycka kaplica Ogrójca z przełomu XV i XVI wieku. Możemy w niej podziwiać (obecnie za szybą i kratami) rzeźby przedstawiające modlitwę Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. Rzeźby te zostały wykonane przez artystów z kręgu Wita Stwosza.
Zainteresować może budynek przylegający od południa do kościoła św. Barbary. Był to niegdyś klasztor Jezuitów. Po kasacie zakonu zorganizowano w nim klinikę uniwersytecką z ramienia Komisji Edukacji Narodowej. Jednym z najbardziej znanych wykładowców był tu prof. Rafał Czerwiakowski, który właśnie w tym budynku przeprowadzał nowatorskie jak na owe czasy sekcje zwłok skazańców lub biedaków. Przyczynił się przez to do rozwoju anatomii i medycyny.
Dziś kościołem św. Barbary opiekują się nadal księża jezuici. Przy świątyni działa również Wspólnota Niemieckojęzyczna (Deutschsprachige Gemeinde „Sankt Barbara”). historia tej wspólnoty ma prawie 700 lat, z wyjątkiem 50 lat okresu spowodowanego wojną. Już w początkach istnienia świątyni w tym miejscu modliła się niemieckojęzyczna grupa mieszkańców Krakowa. Z inicjatywy dyplomacji austriackiej i jezuitów Wspólnota została odnowiona w 1997 r. Msze św. w języku niemieckim odprawiane są u św. Barbary w niedziele o godz. 19.00. Wspólnota organizuje także koncerty z cyklu „Muzyka u św. Barbary”.
W roku 2000 z inicjatywy wspomnianej wspólnoty oraz Konsulatu Republiki Austrii w Krakowie powstał Kameralny Chór Kantorei Sankt Barbara. Zespół ten wykonuje chóralną muzykę a cappella oraz dzieła wokalno-instrumentalne, głównie prezentujące muzykę niemieckiego baroku. Kantorei Sankt Barbara ma na swoim koncie wiele koncertów i osiągnięć. Zespołem kieruje absolwent krakowskiej Akademii Muzycznej w klasie organów i dyrygentury Wiesław Delimat.
Warto więc zajrzeć do tego ukrytego w cieniu bazyliki Mariackiej kościoła noszącego imię św. Barbary i zainteresować się jego wczoraj i dziś.

Niedzielne Msze św. w kościele św. Barbary
(Mały Rynek 8)
godz.: 8.00, 9.30, 11.00, 12.30, 16.00, 18.00
w języku niemieckim - godz. 19.00