Święta Bożego Narodzenia to święta, na które wszyscy czekamy z utęsknieniem. Święta, do których przygotowujemy się długo i starannie. To dni, kiedy poświęcamy więcej czasu i ciepła swojej rodzinie i bliskim. Sam wieczór wigilijny w tradycji polskiej jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku. I jesteśmy prawdopodobnie jedynym krajem na świecie, który tak uroczyście i głęboko przeżywa ten dzień. Słowo „wigilia” pochodzi z języka łacińskiego i oznacza czuwanie. W Polsce Wigilia Bożego Narodzenia weszła na stałe do tradycji dopiero w XVIII wieku. W ciągu wieków nabrała ona cech czegoś świętego, sakralnego, czego nie spotyka się w innych krajach.
Tradycja, którą łączymy z wyjaśnieniem symboliki używanej w tym dniu, tak gdy idzie o czas, dekoracje, potrawy, jest wspaniałą okazją do katechezy o tajemnicy narodzenia Pana Jezusa i znaczenia jego przyjścia na świat. Dlatego wieczerzę wigilijną rozpoczynamy, gdy na niebie pojawia się pierwsza gwiazda. Czynimy to na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, którą według Ewangelisty św. Mateusza, ujrzeli Mędrcy, zwani też Trzema Królami. W tej uroczystej chwili winniśmy podziękować Bogu za świętą noc, w której jego Syn Jezus Chrystus narodził się z Maryi Dziewicy. Ceremonii wieczerzy wigilijnej powinien przewodniczyć ojciec rodziny lub najstarsza osoba. Na początku zjednoczeni w miłości odmawiamy wspólnie modlitwę „Ojcze nasz…”. Dobrze przy tej modlitwie wspomnieć naszych bliskich, przyjaciół, chorych, samotnych, zmarłych, a za wstawiennictwem Matki Jezusa Chrystusa polecajmy ich Bogu, odmawiając „Zdrowaś Maryjo”.
Po odczytaniu fragmentu Ewangelii o narodzeniu Jezusa, składamy sobie życzenia łamiąc się opłatkiem. Jest to zwyczaj jedyny w swoim rodzaju, nawiązujący do chleba eucharystycznego, pod postacią którego przebywa Chrystus wśród nas na ziemi. Opłatek jest symbolem jedności Polaków, pragnieniem zjednoczenia z bliskimi. Stąd dodatkowy aspekt symboliczny opłatka, jako znaku Jezusa Chrystusa i Jego ziemskiego narodzenia.
Po skończonej wieczerzy wigilijnej jest czas na wzajemne obdarowywanie się świątecznymi prezentami oraz na śpiewanie kolęd. Wieczór wigilijny kończy się zwykle udziałem w Pasterce, uroczystej Mszy św. o północy.
Przy okazji wigilii jest bardzo wiele zwyczajów lokalnych. Trzeba zabiegać, aby je kultywować i przekazywać młodemu pokoleniu. Jeśli do rodziny przychodzi nowa osoba (np. synowa czy zięć), nie bójmy się dołączyć do naszych tradycji także tradycji wyniesionych przez nich z ich domu rodzinnego. Jest to wielkie ubogacenie dla rodziny i pozwala, poprzez wyjaśnienie tychże zwyczajów, zauważyć inne ważne aspekty Bożego Narodzenia. Potrzeba tu wiele taktu, by osoba, która wchodzi do rodziny, nie czuła się w tym dniu wyobcowana, poprzez niemożliwość świętowania „jak w swoim domu”. Ważne, by do takiej osoby wyjść z propozycją i życzliwą pomocą w zrealizowaniu tychże zwyczajów. Dzielenie się tradycjami ubogaca obie strony.