W dzisiejszym świecie groźba globalnego konfliktu między Zachodem a Wschodem jest mniej prawdopodobna niż kiedykolwiek. Utrzymują się natomiast napięcia regionalne i lokalne jako źródła możliwych konfliktów: Czeczenia, Serbia, Bliski Wschód - to przykłady możliwych "stanów zapalnych" o zasięgu regionalnym.
Potwierdzone nieoficjalnie przez NATO i Pentagon rozmieszczenie rosyjskich rakiet taktycznych z głowicami jądrowymi w Kaliningradzie wzbudzać musi najwyższe zaniepokojenie. I to nawet nie tyle ze względu na realną możliwość regionalnego konfliktu, co ze względu na możliwy teraz silny szantaż polityczny Rosji wobec Polski i krajów nadbałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii.
W odpowiedzi na niepokojące informacje Washington Times prezydent Kwaśniewski zapowiedział, że Polska wraz z krajami nadbałtyckimi będzie domagać się międzynarodowej kontroli w Kaliningradzie. Trudno nie zauważyć, że jest to słaba odpowiedź na rosyjskie wyzwanie. Rakiety taktyczne z głowicami jądrowymi nie są bowiem przedmiotem rozbrojeniowych układów międzynarodowych i Rosja nie ma żadnych prawnomiędzynarodowych zobowiązań, żeby zgadzać się na międzynarodowe kontrole. Zresztą prezydent Putin wnet zaprzeczył, jakoby w Kaliningradzie rozmieszczono taką broń: jeśli więc - według Putina - takiej broni tam nie ma, to nietrudno domyśleć się, co usłyszymy w odpowiedzi na postulat kontroli: "Jeśli tam takiej broni nie ma, to po cóż jakiekolwiek kontrole?"...
Rosji nie zagraża ani Polska, ani NATO, ani nawet NATO powiększone o Litwę, Łotwę i Estonię. Można jednak obawiać się agresywnych prób rosyjskich odbudowania swych utraconych wpływów politycznych w Europie Środkowej. I wszystko wskazuje właśnie, że rozmieszczenie taktycznej broni nuklearnej w Kaliningradzie takim próbom służy.
Doświadczenie historyczne podpowiada, że możliwe są dwojakie odpowiedzi na polityczny szantaż. Pierwsza to "nie drażnić szantażysty", co grozi eskalacją nacisków i gróźb; hasło: "Nie drażnić Rosji" słyszeliśmy już w Polsce dwukrotnie podczas minionych 10 lat: gdy powstała kwestia wyprowadzenia rosyjskich wojsk z Polski i gdy podejmowaliśmy starania o przystąpienie do NATO. W obydwu przypadkach hasło to podnosiła część SLD-owskiej i UW-owskiej lewicy. Inną możliwą odpowiedzią na polityczny szantaż jest uczynienie szantażu bezprzedmiotowym. Rozmieszczenie analogicznej broni NATO-wskiej w pobliżu Kaliningradu uczyniłoby rosyjski szantaż bezskuteczny. Byłaby to mocna odpowiedź na szantaż rosyjski.
Nie traktaty stanowią rzeczywistą gwarancję pokoju, ale ich konsekwentna realizacja. Przed II wojną światową mieliśmy stosowne traktaty obronne z Francją i Anglią, ale zabrakło ich wiarygodnej realizacji.
Jeśli pod takim czy innym pretekstem Rosja odmówi zgody na międzynarodową kontrolę w Kaliningradzie - będzie to sygnał, że potrzebna jest jakaś mocniejsza odpowiedź na rosyjskie wyzwanie militarne. Fakt, że w Stanach Zjednoczonych następuje zmiana władzy, jest czynnikiem sprzyjającym Polsce. Kapitulacyjne hasło: "Nie drażnić Rosji" nie jest popularne w republikańskich gremiach kierowniczych, przeciwnie: to przecież prezydent Ronald Reagan pierwszy nazwał Związek Sowiecki " imperium zła", wdrażając skuteczną politykę, która doprowadziła do powstrzymania sowieckiej ekspansji.
Wśród europejskiej lewicy silna jest nadal ciągota polityczna, by pozbyć się amerykańskiej obecności militarnej w Europie. Jednak po straszliwych doświadczeniach dwóch wojen światowych, których zapalnikiem była polityka europejska, nie ulega wątpliwości, że amerykańska obecność militarna w Europie jest czynnikiem stabilizującym pokój, a Europa pozostawiona sobie może łatwo powrócić w konfliktogenne koleiny czasów przedwojennych, kiedy to słabe państwa zapłaciły rachunki za wielkomocarstwowe ambicje Niemiec i Rosji.