WACŁAW GRZYBOWSKI: - Jaką rolę odegrał w życiu Karola Wojtyły jego katecheta - ks. Edward Zacher.

EUGENIUSZ MRÓZ: - Trzech katechetów uczyło Karola religii: ks. Kazimierz Figlewicz (1903-83), ks. Henryk Lichoniewicz ( 1890-1953), a od 1933 r. - ks. dr Edward Zacher (1903-87).
Szczególnie w sercu Karola zapisał się ks. Edward Zacher. Z Lolusiem - jak mawiano na plebanii - spotykał się codziennie, bo przecież tylko budynek kościelny dzielił plebanię od mieszkania Wojtyłów w Rynku nr 2. Do głębokiej więzi wychowawcy i wychowanka przyczyniło się wiele: kółko ministrantów, lekcje religii w Gimnazjum, Sodalicja Mariańska (Lolek w klasie VII i VIII był prezesem Sodalicji Mariańskiej), parafialne kółko teatralne (obok gimnazjalnego), bezpośrednie sąsiedztwo. Ks. Edward przeżył wszystkie promocje swego ucznia: kapłańskie, biskupie, arcybiskupie, kardynalskie, papieskie, a wraz ze Zbyszkiem Siłkowskim brał udział w inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II.
Urodził się w Jaworznie. Duszpasterzował w parafii Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach jako katecheta, wikariusz, od 1963 r. proboszcz.
W mroźny dzień 16 lutego 1987 r. liczne rzesze wiernych odprowadziły na wieczny spoczynek w Wadowicach zmarłego w wieku 84 lat, po 60 latach posługi kapłańskiej, naszego gimnazjalnego katechetę. Liturgię pogrzebową koncelebrował metropolita krakowski - kard. Franciszek Macharski, który odczytał nadesłany przez Ojca Świętego telegram: " Ks. inf. Edward Zacher należał do tych ludzi, którzy wpisali się w szczególny sposób w historię mojej duszy, i wyznaczył jakoś bieg mojego życia. Wiadomość o jego śmierci napełnia mnie głębokim wzruszeniem i wywołuje wspomnienie tych dróg, zwłaszcza w młodości, po których prowadził mnie Bóg. Z atmosfery ducha i życia mojej rodzinnej parafii, jaką współtworzył Ksiądz Doktor, jako profesor wadowickiego Gimnazjum, zrodziło się później moje powołanie kapłańskie. W Sodalicji Mariańskiej, którą wówczas prowadził, pogłębiałem miłość do Bogarodzicy, do Kościoła i tam też uczyłem się świadomego i czynnego apostolstwa.
Śp. Ksiądz Infułat prawie całe swoje długie kapłańskie życie związał z Wadowicami. I im najpierw jako profesor, potem jako proboszcz oddał swoje siły, swą inteligencję, serce i charyzmat.
W duchu żywej wiary umiał służyć Kościołowi, zarówno swoją aktywnością, jak i miłością i cierpieniem ostatnich lat.
Dziś udaję się w duchu do wadowickiego kościoła Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, by razem z całą parafią i dekanatem, którego był dziekanem, powiedzieć mu ´Bóg zapłać za wszystko´.
Najlepszemu Bogu polecam gorąco za wstawiennictwem Matki Bożej Nieustającej Pomocy duszę tego gorliwego Kapłana, który wysoko cenił sobie godność Chrystusowego sługi, szafarza tajemnic Bożych.
Z całego serca błogosławię Ludowi Bożemu Wadowic, rodzinie oraz przyjaciołom Zmarłego i wszystkim uczestnikom żałobnych uroczystości" .

- Czy w Wadowicach prowadzone było tajne nauczanie?

- Głośnym w całej Europie haniebnym wyczynem okupantów hitlerowskich było aresztowanie 6 listopada 1939 r. i osadzenie w obozie 183 pracowników naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego ("Sonderaktion - Krakau"). Podobne prześladowania dotknęły również nauczycieli Wadowic włączonych do Rzeszy jako Ostoberschlesien, z granicą na Skawie oddzielającą ziemię wadowicką od dystryktu krakowskiego Gouvernement - guberni.
Zamknięcie przez władze okupacyjne Gimnazjum i Liceum w Wadowicach było jednym z elementów polityki terroru i eksterminacji.
Już jesienią 1939 r., z inicjatywy Zofii Szybalskiej, dyrektor prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Michaliny Mościckiej, podjęty został niebezpieczny trud tajnego nauczania. Prowadzono je w sposób zorganizowany lub indywidualny, głównie w mieszkaniach prywatnych.
W latach 1940-45 działała w Wadowicach Tajna Komisja Oświaty i Kultury z dyrektorem szpitala powiatowego - dr. Józefem Sołtysikiem na czele. Również nasi profesorowie wchodzili w skład tej Komisji: Henryk Gawor - filologia klasyczna, Ludwik Jach - artysta malarz, rysunki, prace ręczne, Józef Heriadin - historia naturalna, przyroda.
Oprócz nich w tajnym nauczaniu brało udział kilku naszych profesorów, pełnych poświęcenia dla podtrzymywania patriotyzmu wśród młodzieży: Jan Gebhardt (historyk), Czesław Panczakiewicz (ćwiczenia gimnastyczne), Józef Titz (germanista, muzyk, kompozytor, absolwent UJ i Akademii Muzycznej w Wiedniu).
Pozostali nauczyciele tajnego nauczania to filolodzy języków i kultury antycznej - Zbigniew Czaderski, Tadeusz Szeliski, Jan Królikiewicz. Najdłuższy staż w tajnym nauczaniu - 5 lat i 4 miesiące - miał nasz prefekt ks. Edward Zacher.
Kazimierz Foryś (1906-82) - wybitny polonista, urodził się w gimnazjum. Jego ojciec Franciszek przez wiele lat był tercjanem i z rodziną mieszkał w budynku szkolnym. "Kaju" był współtwórcą i reżyserem naszego gimnazjalnego teatru dramatycznego, w którym grał Karol Wojtyła.
Fizyki i chemii uczył nas bardzo wymagający, wychowawca w VII i VIII klasie, urodzony w 1893 r. w Tarnobrzegu - prof. Mirosław Morcz. Walczył w I wojnie światowej i w wojnie obronnej 39 r., porucznik 12. Wadowickiego Pułku Piechoty. Uwięziony przez Sowietów w Kozielsku, skąd w liście z 28 listopada 1939 r. pisał do żony Stefanii m.in.: " jestem na terenie Rosji i na ogół dobrze mi się powodzi". List jego 10-letniej wtedy córki Alinki z 16 listopada 1940 r. wrócił ze stemplem: " Retour", jego adresat już nie żył, bestialsko zamordowany przez okupanta sowieckiego w Katyniu, w maju 1940 r. Nazwisko prof. Mirosława Morcza figuruje na tablicy pamiątkowej w budynku Liceum Ogólnokształcącego im. A. Asnyka w Bielsku-Białej, gdzie, zanim w 1933 r. przeniósł się do Wadowic, był nauczycielem tej szkoły. CDN.