Ps 93 [92], 1. 3-4 z Jutrzni na niedzielę III tygodnia

1. Dzisiaj skupimy uwagę na Psalmie 93 [92], którego zasadniczą treść wyraziły w sposób bardzo wymowny niektóre wersety hymnu proponowanego przez Liturgię Godzin na poniedziałkowe Nieszpory: "Stwórco, Tyś pośród chaosu oddzielił ziemię od nieba, wodom nadałeś granice, by ląd uchronić przed nimi. Deszczom pod niebem, a rzekom przeznaczasz miejsce na ziemi, aby chłodziły w upale, nie grożąc klęską powodzi" .
Zanim sięgniemy do serca Psalmu, w którym tak wyrazisty jest obraz wód, spróbujemy uchwycić jego zasadniczy ton, wskazać gatunek literacki, jaki reprezentuje. Psalm ten, podobnie jak następne - 95-98, bibliści określili jako "Pieśń Króla Pana". Wysławia on Królestwo Boże, źródło pokoju, prawdy i miłości, które przywołujemy w modlitwie Ojcze nasz, gdy prosimy: "Przyjdź, królestwo Twoje!"
Psalm 93 [92] rozpoczyna się radosnym okrzykiem: "Pan króluje" (Ps 93 [92], 1). Psalmista wysławia aktywną królewskość Boga, czyli Jego skuteczne i zbawcze działanie jako Stwórcy świata i Odkupiciela człowieka. Pan nie jest niewzruszonym cesarzem, zamkniętym w swym dalekim niebie, lecz jest obecny pośród swego ludu jak Zbawca potężny i wielki w miłości.
2. Na początku hymnu pochwalnego wymieniony jest Król Pan, niczym władca zasiadający na tronie chwały, niewzruszonym na wieki (por. Ps 93 [92], 2). Pan oblókł się w majestat nadprzyrodzoności, wdział potęgę i nią się przepasał (por. Ps 93 [92], 1). Wszechmocna potęga Boga objawia się w sercu tego Psalmu, w którym zawarty jest przejmujący obraz wzburzonych wód.
Psalmista wspomina bardziej szczegółowo o "głosie" rzek, to jest o szumie ich wód. Rzeczywiście, huk wielkich wodospadów ogłusza człowieka i wstrząsa całym ciałem, wywołuje wrażenie straszliwej siły. Psalm 42 [41] odnosi się do tego wrażenia, gdy mówi: "Głębia przyzywa głębię hukiem Twych potoków. Wszystkie Twe nurty i fale nade mną się przewalają" (Ps 42 [41], 8). W obliczu tej siły natury istota ludzka czuje się znikoma. Psalmista używa jednak tego porównania jako odskoczni, by wysławiać tym większą potęgę Pana. Trzykrotnemu powtórzeniu wyrażenia "rzeki swój głos podnoszą" (por. Ps 93 [92], 3), odpowiada trzykrotne potwierdzenie najwyższej mocy Boga.
3. Ojcowie Kościoła, komentując ten Psalm, odnoszą go do Chrystusa - "Pana i Zbawiciela". Orygenes, tłumaczony na język łaciński przez św. Hieronima, stwierdza: "Pan królował, przyoblekł się w piękno. To znaczy: ten, który wcześniej trząsł się w nędzy ciała, teraz lśni w majestacie boskości". Dla Orygenesa rzeki i wody, które podnoszą swój głos, przedstawiają "postacie proroków i apostołów", którzy "głoszą sławę i chwałę Pana, zapowiadają Jego sąd nad całym światem" (por. 74 homilie na temat Księgi Psalmów, Mediolan 1993, ss. 666.669).
Św. Augustyn rozwija jeszcze bardziej symbolikę strumieni i mórz. Podobnie jak rzeki pełne wzburzonych wód, czyli pełne Ducha Świętego i potężne, Apostołowie już się nie lękają i mówią w końcu Jego głosem. Jednakże "gdy liczne głosy zaczynają przepowiadać Chrystusa, morze zaczyna się burzyć". Pośród wzburzonych mórz świata - pisze Augustyn - łódź Kościoła zdaje się niebezpiecznie kołysać, w obliczu zagrożeń i prześladowań, "cudowny jest jednak Pan na wysokości": On "szedł po wodach morskich i uspokoił fale" (Esposizioni sui salmi, III, Roma 1976, s. 231).
4. Bóg Pan wszech rzeczy, wszechmocny i niezwyciężony jest jednak bliski swemu ludowi, któremu udziela nauk. Tę właśnie ideę Psalm 93 [92] proponuje w ostatnim wersecie: po najwyższym tronie w niebie następuje tron arki w świątyni jerozolimskiej, miejsce potęgi Jego kosmicznego głosu zajmuje słodycz Jego świętego i niezawodnego słowa: "Świadectwa Twoje są bardzo godne wiary; domowi Twojemu przystoi świętość po wszystkie dni, o Panie!" (Ps 93 [92], 5).
Tak kończy się ten krótki hymn, pełen modlitewnego tchnienia. Jest to modlitwa, która budzi ufność i nadzieję u wiernych, którzy często czują się miotani obawą, że zniszczą ich burze historii i że uderzą w nich mroczne siły wiszące nad nimi.
Echo tego Psalmu możemy rozpoznać w Apokalipsie św. Jana, kiedy Autor natchniony, opisując wielkie zgromadzenie niebieskie, świętujące upadek uciskającego Babilonu, stwierdza: "I usłyszałem jakby głos wielkiego tłumu i jakby głos mnogich wód, i jakby głos potężnych gromów, które mówiły: ´Alleluja, bo zakrólował Pan Bóg nasz, Wszechmogący´" ( Ap 19, 6).
5. Kończymy nasze rozważanie Psalmu 93 [92], oddając głos św. Grzegorzowi z Nazjanzu, "teologowi" par excellence wśród Ojców. Czynimy to, sięgając po jego piękną pieśń, w której chwała Boga, władcy i stworzyciela nabiera wymiaru trynitarnego: "Ty [Ojcze], stworzyłeś wszechświat, każdej rzeczy wyznaczając należne miejsce i zachowując ją w mocy swej opatrzności... Słowem Twoim jest Bóg-Syn: jest bowiem współistotny Ojcu, równy mu co do zaszczytów. To On urządził harmonijnie wszechświat, by rządzić wszystkim. A obejmując wszystko, Duch Święty, Bóg, o każdą rzecz się troszczy i nią się opiekuje. Głosić będę Cię, Trójco żywa, jako jednego i jedynego monarchę... siłę niezachwianą, która rządzi niebem, wzrok niedostępny oczom, który jednak kontempluje cały wszechświat i zna każdą tajemną głębię ziemi aż po otchłanie. Ojcze, bądź dla mnie dobry: ... abym mógł i ja znaleźć miłosierdzie i łaskę, ponieważ Tobie chwała i łaska na wieki bez końca" (Pieśń 31, w: Poesie/1, Rzym 1994, ss. 65-66) .

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE