Iz 42, 10-16 - z Jutrzni na poniedziałek IV tygodnia
Audiencja generalna, 2 kwietnia 2003 r.

1. W Księdze noszącej imię proroka Izajasza uczeni rozpoznają obecność różnych głosów, którym patronuje wielki prorok, żyjący w VIII wieku przed Chrystusem. Tak jest w pełnym życia hymnie radości i zwycięstwa, który został przed chwilą proklamowany, wziętym z liturgii Jutrzni IV tygodnia. Egzegeci odnoszą go do tzw. Drugiego Izajasza, proroka żyjącego w VI wieku po Chrystusie, w czasie powrotu Żydów z niewoli babilońskiej. Hymn otwiera się wezwaniem do "śpiewania w Panu pieśni nowej" (por. Iz 42, 10), jak to dzieje się również w innych Psalmach (por. Ps 96 [95], 1; 98 [97], 1).
"Nowość" śpiewu, do którego zaprasza Prorok, odnosi się zapewne do otwarcia się horyzontu wolności jako radykalnej odmiany w historii ludu, który poznał ucisk i pobyt w obcej ziemi (por. Ps 137 [136]).

2. "Nowość" ma często w Biblii posmak rzeczywistości doskonałej i ostatecznej. Jest niemal znakiem narodzin epoki pełni zbawienia, która pieczętuje burzliwą historię ludzkości. Pieśń Izajasza niesie z sobą ten wysoki ton, który dobrze pasuje do modlitwy chrześcijańskiej. Do wznoszenia "nowej pieśni" na cześć Pana zaproszony jest cały świat, który obejmuje ziemię, morze, wyspy, pustynię i miasta (por. Iz 42, 10-12). Zaangażowana jest cała przestrzeń, ze swymi najdalszymi krańcami horyzontów, które obejmują również przestrzenie nieznane, z ich wymiarem wertykalnym, jak i pustynną równinę, gdzie znajdują się plemiona nomadów z Kedar (por. Iz 21, 16-17), i dociera aż do gór. Tam, u góry, można umieścić miasto Sela, przez wielu utożsamiane z Petra na terytorium Edomitów, miasta położonego pośród skalnych szczytów. Wszyscy mieszkańcy ziemi są zaproszeni do utworzenia jakby ogromnego chóru, aby śpiewać Panu z radością i oddać Mu chwałę.

3. Po uroczystym zaproszeniu do śpiewu (por. Iz 42, 10-12) Prorok wprowadza na scenę Pana przedstawionego jako Bóg Wyjścia, który uwolnił swój lud z niewoli egipskiej: "Jak bohater posuwa się Pan, i jak wojownik" (w. 13). Sieje On strach wśród przeciwników, którzy uciskają innych i popełniają niesprawiedliwości. Również pieśń Mojżesza ukazuje Pana podczas przejścia przez Morze Czerwone jako "wojownika" gotowego do wyciągnięcia swojej potężnej prawicy i podeptania nieprzyjaciół (por. Wj 15, 3-8). Wraz z powrotem Żydów z niewoli babilońskiej dokonuje się nowe wyjście i wierni powinni być pewni, że historia nie jest w ręku jakiegoś fatum, chaosu czy wrogich mocy: ostatnie słowo należy do sprawiedliwego i potężnego Boga. Śpiewał już Psalmista: "Przyjdź nam z pomocą przeciw nieprzyjacielowi, bo ludzkie ocalenie jest zawodne" (Ps 60 [59], 13).

4. Gdy Pan ukazuje się, przemawia, a Jego gwałtowne słowa (por. Iz 42, 14-16) niosą ze sobą sąd i zbawienie. Rozpoczyna On przypomnieniem, że "milczał od długiego czasu", to znaczy nie interweniował. Boże milczenie często jest motywem zakłopotania dla sprawiedliwego, a nawet skandalem, jak świadczy o tym potężny i długi krzyk Hioba (por. Hi 3, 1- 26). Nie chodzi tu o milczenie, które wskazuje na nieobecność, jakby historia pozostawiona była przewrotnym, zaś Pan byłby obojętny i nieczuły. W rzeczywistości milczenie to zamienia się w reakcję podobną do bólu rodzącej, która się niepokoi, brak jej tchu i krzyczy. Jest to sąd Boży nad złem, przedstawiony pod obrazem pustki, zniszczenia i pustyni (por. Iz 42, 15), który ma jako cel życie i obfitość. Pan sprawia, że powstaje nowy świat, era wolności i zbawienia. Temu, który był ślepy, otwierają się oczy, aby cieszył się światłem, które rozbłyska. Wędrowanie staje się łatwe i rozkwita nadzieja (por. w. 16), można więc nadal pokładać ufność w Bogu, z nadzieją na przyszłość w Bożym pokoju i szczęściu.

5. Wierzący powinien umieć każdego dnia rozpoznawać znaki Bożego działania, również wtedy, gdy jest ono ukryte w biegu wydarzeń, pozornie monotonnych i bez celu. Jak pisał ceniony współczesny autor chrześcijański: "Ziemię ogarnia kosmiczna ekstaza: istnieje w niej rzeczywistość i wieczna obecność, która jednak normalnie drzemie pod zasłoną przyzwyczajeń. Rzeczywistość odwieczna powinna teraz się objawić, jakby w epifanii Boga, przez to wszystko, co istnieje" (R. Guardini, Sapiensa dei Salmi, Brescia, 1976, s. 52). Odkrycie oczami wiary tej Bożej obecności w przestrzeni i w czasie, ale także w nas samych, jest źródłem nadziei i ufności, również wtedy, gdy nasze serca są niespokojne i wstrząsane, "jak drżą od wichru drzewa w lesie" (por. Iz 7, 2). Pan bowiem przychodzi, aby panować i osądzić "świat sprawiedliwie, z wiernością swą - narody" (Ps 96 [95], 13).

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE