Reklama

Kościół

Watykan: kiedy i jak Pius XII był globalnym graczem w zimnej wojnie

Nowa grupa badawcza Niemieckiego Instytutu Historycznego (DHI) w Rzymie i Warszawie zamierza wykorzystać nowe materiały archiwalne do zbadania roli Watykanu we wczesnym okresie zimnej wojny i początkach globalizacji. Od wiosny 2020 roku Apostolskie Archiwum Watykańskie (dawniej Tajne Archiwum Watykańskie) i różne inne archiwa kurialne są otwarte dla okresu pontyfikatu Piusa XII.

[ TEMATY ]

Pius XII

wikipedia.org

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

O papieżu Piusie XII napisano już bardzo wiele (1939-58). Do tej pory historykom przede wszystkim chodziło o jego stosunek do narodowego socjalizmu i masowej zagłady Żydów w czasie II wojny światowej. Jednak nie zostało jeszcze zbadane jaką rolę odegrał papież Pacelli w reorganizacji świata po wojnie.

Jak informuje Fundacja Maxa Webera, od stycznia br. dziesięciu badaczy w różnych miejscach na świecie będzie się zajmować kwestią stanowiska Watykanu wobec kluczowych problemów XX wieku, takich jak dekolonizacja, demokratyzacja oraz pamięć o Holocauście i II wojnie światowej. Projekt badawczy nosi tytuł "The Global Papacy of Pius XII: Catholicism in a Divided World, 1945-1958" (Globalne papiestwo Piusa XII: Katolicyzm w podzielonym świecie, 1945-1958) i ma być realizowany przez pięć lat.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Badania są finansowanie przez Fundację Maxa Webera i Niemieckie Instytuty Historyczne za granicą. Promują one badania w dziedzinie historii, kulturoznawstwa, ekonomii i nauk społecznych w wybranych krajach. W tym celu utrzymuje jedenaście ośrodków na całym świecie, a także inne grupy badawcze i biura.

Naleganie i reforma

Reklama

Projekt badawczy jest koordynowany przez Simona Unger-Alviego, który pracuje jako asystent badawczy w DHI w Rzymie. Jego zdaniem badacze i opinia publiczna nie zdają sobie jeszcze sprawy z tego, w jak wielu debatach uczestniczył Kościół w okresie powojennym, czy to na temat dekolonizacji, czy integracji Zachodu.

Jako przykład z własnych badań podaje „Notę Stalina” z marca 1952 roku, w której rosyjski dyktator Józef Stalin zaproponował mocarstwom zachodnim negocjacje w sprawie zjednoczenia i neutralizacji Niemiec. Kiedy dowiedział się o tym niemiecki kanclerz Konrad Adenauer, skontaktował się bezpośrednio z nuncjuszem apostolskim w Niemczech abp Aloysiusem Muenchem, który z kolei natychmiast poinformował Rzym. Adenauer dał do zrozumienia, że istnieje groźba zjednoczenia Niemiec przez komunistów, a wraz z tym zniszczenia Kościoła katolickiego.

Według Unger-Alvi to właśnie „równoczesność interwencji i reform była motywem przewodnim polityki watykańskiej w okresie powojennym”. Już za pontyfikatu Piusa XII dokonało się wiele zmian, które zaowocowały dopiero później, po Soborze Watykańskim II (1962-1965).

Pius XII trzymał mocno w ręku ster polityki watykańskiej. Po śmierci kard. Luigiego Magione w sierpniu 1944 r. przejął jego funkcję sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej. Kardynał sekretarz stanu był odpowiedzialny za działalność dyplomatyczną i polityczną Stolicy Apostolskiej. Dopiero w 1952 roku mianował dwóch pro-sekretarzy stanu: kard. Domenico Tardiniego (do 1958 roku) i kard. Giovanniego Battistę Montiniego (późniejszego papieża Pawła VI) na okres do 1954 roku.

Projekt pięcioletni

Zespół badawczy chce znaleźć odpowiedź na bardzo ważne pytania: Jaki był stosunek Watykanu do demokracji, praw człowieka, reżimów totalitarnych i autorytarnych? Jak Pius XII i Kuria Rzymska poradzili sobie z dziedzictwem faszyzmu, kolaboracji i Holocaustu w Kościele po 1945 roku? W jaki sposób Watykan wpłynął na zimną wojnę? Jak Watykan reagował na powstanie Izraela czy dekolonizację w Afryce lub Azji? Więcej na ten temat będzie wiadomo najpóźniej za pięć lat, kiedy projekt badawczy dobiegnie końca.

2022-01-17 11:39

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykan: przedłuża się sprawa ujawnienia akt Piusa XII

[ TEMATY ]

Pius XII

Joachim Specht / pl.wikipedia.org

Przedłuża się sprawa ujawnienia akt watykańskich, dotyczących Piusa XII (1939-58) z okresu II wojny światowej. Według biskupa Sergio Pagano, prefekta Tajnego Archiwum Watykańskiego, przygotowania do tego są już w „dobrym punkcie”. Jednocześnie uchylił się od podania choćby przybliżonej daty upublicznienia dokumentów a pytany o to przez dziennikarzy niemieckich zastrzegł się, że decyzja w tej sprawie zależy wyłącznie od papieża.

W związku z kontrowersyjną, według niektórych historyków i organizacji żydowskich, postawą Piusa XII wobec Holokaustu, od dawna domagają się oni ujawnienia akt z jego pontyfikatu. Początkowo Watykan zapowiedział, że zostaną one odtajnione w 2015 roku, potem jednak poinformował, że nastąpi to w późniejszym terminie. Franciszek kilkakrotnie wyrażał gotowość udostępnienia akt dla celów badawczych, gdy tylko zakończy się ich katalogowanie. Prace nad tym rozpoczęły się za pontyfikatu Benedykta XVI.
CZYTAJ DALEJ

Bp Ważny o katechezie parafialnej: chcemy głosić Ewangelię i towarzyszyć ludziom we wzrastaniu w wierze

2025-09-26 13:08

[ TEMATY ]

katecheza

bp Artur Ważny

Piotr Lorenc/Niedziela

Bp Artur Ważny, ordynariusz sosnowiecki

Bp Artur Ważny, ordynariusz sosnowiecki

- Ewangelizacja, pokazywanie, jak patrzeć na życie w świetle Paschy Chrystusa i towarzyszyć ludziom we wzrastaniu w wierze - to szczególnie istotne wymiary katechezy parafialnej - mówi bp Artur Ważny, ordynariusz sosnowiecki, przewodniczący Zespołu ds. Katechezy Parafialnej. W rozmowie z KAI bp Ważny omawia 5 typów katechez, jakie przygotowuje zespół. Podkreśla też, że choć opracowywany program ma wejść w życie od września 2026 r., nic nie stoi na przeszkodzie, by na polu katechezy parafialnej działać już teraz. Biskup zaprasza też do kontaktu z zespołem, do przesyłania uwag i dzielenia się doświadczeniem.

Maria Czerska (KAI): Powstaje nowe dyrektorium katechetyczne dla Kościoła w Polsce. Jak wygląda praca nad tym dokumentem i na jakim jest etapie?
CZYTAJ DALEJ

Berlin liczy euro, Europa płaci

2025-09-27 06:42

[ TEMATY ]

Samuel Pereira

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Samuel Pereira

Paryski epizod z niedopowiedzianym uściskiem dłoni – ten, w którym Emmanuel Macron ostentacyjnie nie przywitał Donalda Tuska, a rządowa telewizja w likwidacji zrzuciła to na „kilkuminutowe spóźnienie” – był sceną symboliczną.

Nie chodzi o protokół. Chodzi o treść spotkania i komunikat, który z niego popłynął: tzw. „koalicja chętnych” ogłosiła, że „wkład, który mamy dzisiaj, jest wystarczający, aby móc powiedzieć Amerykanom, iż jesteśmy gotowi wziąć na siebie zobowiązania”. Minęły cztery tygodnie i ten sam Donald Tusk, od lat pierwszy w unijnym szeregu do szturchania Stanów Zjednoczonych, zaczął użalać się, że „USA przerzucają odpowiedzialność na Europę”. Gdybym chciał być złośliwy, powiedziałbym, że może przez tamtą „obsuwę” nie usłyszał, co uzgodniono. Nie będę. Przypomnę tylko jego własne deklaracje z początku roku o Europie „stającej na własnych nogach”. W polityce pamięć jest obowiązkiem – zwłaszcza gdy rachunki za wielkie słowa przychodzą szybciej, niż kończy się konferencja prasowa.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję