Wykład wygłosił dr hab. Marek Florek, archeolog z Delegatury w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, który w swoim wystąpieniu nawiązał do unikatowego znaleziska.

– Gliniane naczynie z monetami zostało zakopane prawdopodobnie w latach 70. XII w. stosunkowo płytko. Niestety samo naczynie jest uszkodzone (rozbite), prawdopodobnie podczas orki, stąd część monet wysypała się z niego i została rozwleczona wokół niego – mówił dr hab. Marek Florek.

Monety, które składają się na znalezisko, to prawie wyłącznie denary książąt Władysława Wygnańca i Bolesława Kędzierzawego, synów Bolesława Krzywoustego.

– Wśród monet Bolesława Kędzierzawego przeważają dwa rodzaje denarów: z przedstawieniem postaci księcia z mieczem na awersie i głową św. Wojciecha na rewersie, oraz z przedstawieniem na awersie dwóch książąt siedzących za stołem, trzymających kielich, na rewersie zaś stojącego rycerza (księcia) z proporcem. Natomiast wśród monet Władysława Wygnańca przeważają różne odmiany denarów z przedstawieniem księcia z mieczem stojącego nad jeńcem, zaś na rewersie przedstawieniem orła trzymającego w szponach albo chwytającego w locie) zająca – mówił Marek Florek. W trakcie poszukiwań eksploratorzy odnaleźli także, ponad 100 monet z XI w. oraz pochodzące z XI i XII w. odważniki. – Wszystkie te znaleziska wskazują, że w XI i XII wieku na terenie Zawichostu-Trójcy istniała osada targowa o znaczeniu ponadlokalnym, gdzie spotykali się kupcy nie tylko miejscowi, ale również z terenów położonych nad Bałtykiem, z Rusi, prawdopodobnie również Węgier. Znaczenie osady i funkcjonującego w jej obrębie targu wynikało z położenia przy jednej z najważniejszych przepraw przez Wisłę, w miejscu, gdzie krzyżował się szlak handlowy łączący Kijów i Nowogród na Rusi, poprzez ziemie polskie, z Europą Zachodnią, ze szlakiem prowadzącym z wybrzeży Bałtyku wzdłuż Wisły do przełęczy karpackich i dalej na Węgry i wybrzeże Adriatyku – podkreślał archeolog.

Po prelekcji odbyła się dyskusja, a bp Krzysztof Nitkiewicz podziękował prelegentowi oraz obecnym na spotkaniu poszukiwaczom za wykonaną pracę.

Tego ważnego historycznie odkrycia dokonała Nadwiślańska Grupa Poszukiwawcza Stowarzyszenia „Szansa”, którą kieruje Wojciech Rudziejewski-Rudziewicz.

Ks. Wojciech Kania/ Niedziela