Krzysztof Tomasik (KAI): Jak Kościół w Odessie reaguje na rosyjską agresję?

Bp Mychajło Bubniy: Od samego początku wojny każdy ksiądz naszej diecezji pozostał ze swoją wspólnotą. Szczególnie trudna sytuacja była w obwodzie Chersonia. Przez ten przesmyk zaczęły nas masowo atakować wojska rosyjskie z Krymu, które na długo przed rozpoczęciem wojny zaczęły się tam gromadzić. Nasi księża ratowali przede wszystkim swoje rodziny.
Wiemy na kogo w pierwszej kolejności polował rosyjski agresor: na wojskowych, osoby zaangażowane w działalność patriotyczną i proukraińskie Kościoły, a wśród nich na czele z Ukraińskim Kościołem Greckokatolickim. Dlatego kapłani starali się przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo swoim żonom i dzieciom. Przewozili je w bezpieczne miejsca i wracali do służby będąc na co dzień i modląc się z ludźmi, prosząc Boga o ochronę. Taki jest też aspekt duchowy naszej posługi w czasie wojny

- Ukraiński Kościół Greckokatolicki działa teraz na trzech „frontach wojennych”: modlitewnym, humanitarnym i informacyjnym. Jak wygląda „front modlitewny” Kościoła w egzarchacie Księdza Biskupa?

- Wspólnota modlitwy to istota posługi Kościoła. Gdy jest wojna, zagrożenie, to nasza modlitewna więź z Bogiem się wzmaga. Człowiek w naturalny sposób zwraca się do Boga o pomoc. Gdy wybuchła wojna, nikt nie wyobrażał sobie, jak będzie wyglądała nasza rzeczywistość, nikt psychicznie do tego się nie przygotowywał. Teraz w pełni widzimy, że Rosja od dawna planowała i przygotowywała tę wojnę. Teraz niszczy nasze miasta, wsie, zabija ludzi, dzieci, młodzież, i to jest hańba tego kraju. Od czasu wybuchu wojny Kościół odwołuje się nieustannie do Boga i Najświętszej Maryi Panny błagając o pomoc i ochronę.

- A „front humanitarny”?

- Niemal w drugim tygodniu od rozpoczęcia wojny, po wkroczeniu wojsk rosyjskich na Ukrainę, powstał wielki kryzys humanitarny. Zamknięto sklepy, fabryki i zakłady pracy. Cała logistyka, która zajmowała się dostarczaniem żywności i innych towarów, została zatrzymana. Kończyła się żywność, woda, niczego nie można było kupić. Ludzie znaleźli się w krytycznej sytuacji. Ale w bardzo krótkim czasie nasze parafie stały się ośrodkami pomocy humanitarnej i to trwa do dzisiaj. Powstały centra logistyczne, poprzez które skutecznie udzielamy pomocy ludziom w potrzebie.
Teraz sytuacja jest dużo lepsza. Żyjemy, na ile to możliwe, normalnie, w sklepach można właściwie wszystko kupić, działają urzędy i inne instytucje życia publicznego. Mimo trudności nie poddajemy się i dalej pracujemy. Wojna trwa, stale pojawiają się nowi uchodźcy, którzy potrzebują naszej pomocy. Nasze centra logistyczne działają na pełnych obrotach, aby dostarczać pomoc humanitarną.

- A jak działa „front informacyjny” w odeskim egzarchacie?

- Po pierwsze, chciałbym po raz kolejny poprosić i wezwać społeczność międzynarodową, przede wszystkim dziennikarzy, do mówienia prawdy. Wiele propagandy, zwłaszcza rosyjskiej, rozpowszechnia kłamstwa o jakimś ukraińskim nacjonalizmie, banderowcach itp. Pan jako Polak przyjechał na Ukrainę, czy widzi pan tutaj nazistów, ludzi, którzy chodzą z faszystowskimi hasłami na ustach. Wszystko to jest daleko posuniętym rosyjskim kłamstwem. Rosja wymyśliła go i chce wprowadzić chaos w życie społeczności międzynarodowej. Zadaniem dziennikarzy przede wszystkim jest przekazywanie i obrona prawdy, że prawda jest po stronie Boga, a szatan jest po stronie fałszu i kłamstwa. Bóg jest po stronie prawdy, więc szczególnie dziennikarze powinni odkrywać prawdę i stawać po stronie Boga. Ukraina nikogo nie zaatakowała, jest suwerennym państwem w centrum Europy uznawanym przez wszystkie instytucje międzynarodowe. Dlatego w imię tych zasad naszym obowiązkiem jest obrona niepodległości Ukrainy.
To Rosja nas zaatakowała łamiąc wszystkie zasady międzynarodowe, podważając naszą suwerenność i niepodległość. Próbuje tłumaczyć całemu światu, że postępuje słusznie, a to jest fałsz i oszustwo. Dla inteligentnego człowieka jest to po prostu nie do pomyślenia. Zwłaszcza dziennikarze, którzy powinni kierować się moralnymi zasadami, powinni dzisiaj przeciwstawiać się rozpoczętej przez Rosję wojnie. Jeśli nie pokazuje się prawdy, jeśli podąża się za logiką terrorysty, bandyty i agresora, to tracą wszyscy, cała społeczność międzynarodowa.

- Ale większość ludzi mediów ma tego świadomość.

- Jako biskup jestem wdzięczny za dzisiejszą jedność wspólnoty międzynarodowej w obronie Ukrainy. Oczywiście nie moglibyśmy przetrwać tak długo bez pomocy międzynarodowej. Chcę podkreślić, że Ukraina bezwzględnie będzie się bronić i ma do tego zdolności. Przypomnijmy, że wcześniej prorosyjski rząd prawie zniszczył nasze siły zbrojne, uprawiał politykę mającą na celu zniszczenie Ukrainy. M. in. narzucił język rosyjski we wszystkich sferach naszego życia. Zwróćmy uwagę, że w szkołach, zwłaszcza po aneksji Krymu, pierwszą rzeczą, którą zrobiła Rosja, było zamknięcie ukraińskojęzycznych szkół. A przecież według wszelkich cywilizowanych norm ukraińskojęzyczny obywatel na Krymie powinien mieć prawo do własnych szkół, kształcenia swoich dzieci w swojej kulturze itd.

- Jak ocenia Ksiądz Biskup dialog ekumeniczny w czasie wojny?

- W Odessie i całym regionie, jeśli chodzi o dialog ekumeniczny, możemy rozmawiać i działać na wielu polach z prawie ze wszystkimi Kościołami chrześcijańskimi, prawosławnym, protestanckim, wspólnotami żydowskimi, muzułmańskimi z wyjątkiem Patriarchatu Moskiewskiego. Z chwilą wybuchu wojny i aneksji Krymu, Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego bardzo szybko zmienił nazwę. Nagle stał się, tylko z nazwy, Ukraińskim Kościołem Prawosławnym bez dodatku Patriarchat Moskiewski. Niestety za tym kryje się kolejne kłamstwo, mydlenie oczu swoim wiernym i światu, gdyż większość hierarchii i duchowieństwa stoi pod flagą agresora i wszystkich tych, którzy niszczą Ukrainę. Naprawdę z innymi Kościołami i wspólnotami religijnymi prowadzimy bardzo dobry dialog, czego przykładem jest m. in. Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.

- Jak scharakteryzowałby Ksiądz Biskup swój egzarchat?

- Przyjechałem do Odessy jako młody biskup w czasie, kiedy zaczęła się aneksja Krymu, wiadomo, były bardzo trudne czasy, ale z łaską Bożą, dzięki pomocy Stolicy Apostolskiej i całego Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego udało się zachować wszystkie struktury w egzarchacie krymskim. Egzarchat odeski jest to młoda struktura powstała w 2003 r. Kiedy zatem zostałem biskupem, miała 11 lat. Nasz odeski Kościół trzeba rozwijać, potrzebujemy kapłanów, klasztorów, które służyłyby ludziom na tych ziemiach. Trzeba budować parafie, kościoły, ośrodki katechetyczne, krótko mówiąc, trzeba wiele rzeczy budować od podstaw.

- Ile obecnie jest parafii, księży, zgromadzeń zakonnych?

- Obecnie mamy 53 parafie, 45 księży i diakonów. Posługują ojcowie bazylianie, Słowa Wcielonego i św. Andrzeja Pierwszego Wezwanego oraz cztery wspólnoty żeńskie: siostry Słowa Wcielonego, siostry Służebniczki NMP, siostry św. Józefa i siostry Matki Bożej Fatimskiej.

- Jakim miastem jest Odessa dla Księdza Biskupa?

- Dla mnie Odessa jest najpiękniejszym miastem na świecie. Jest perłą Morza Czarnego, miastem portowym, centrum dynamicznego handlu międzynarodowego. Dla naszego kraju jest to brama morska na świat, tym bardziej, gdy Rosja zaanektowała Krym i wszystkie nasze siły morskie znalazły się w Odessie. Odessa jest także centrum dowcipu i humoru Ukrainy, powiedziałbym nawet, że całej Europy. Tu odbywa się wiele poświęconych humorowi imprez. Co roku obchodzimy Dzień Śmiechu - „Humorynę”. Odessa to piękne, wolne, otwarte miasto, zawsze gościnne dla wszystkich, którzy do niego przyjeżdżają.

Rozmawiał Krzysztof Tomasik